بررسی عملکرد استاتین ها؛ داروهای ضد کلسترول خون
بیش از 200 میلیون نفر در سراسر جهان داروهای استاتین را برای سلامت قلب خود مصرف می‌کنند. با این حال، تغییر آراو نظرات در مورد خطرات و مزایای استاتین‌ها در طول سال‌های گذشته، برخی از بیماران جدید را در مورد مناسب یا بی‌خطر بودن این داروها برای آن‌ها سردرگم کرده است.
مایکل بلاها، یک متخصص قلب در بیمارستان جانز هاپکینز می‌گوید: «به‌طور سنتی، استاتین‌ها به‌عنوان داروهای صرفاً کاهش‌دهنده کلسترول شناخته می‌شدند. بنابراین استفاده از آن‌ها برای افراد مبتلا به کلسترول بالا منطقی به‌نظر می‌رسید، اما اکنون فهمیده‌ایم که این داروها برای افرادی که کلسترول پایین‌تری دارند در معرض ریسک بالای بیماری قلبی هستند، نیز مفیدند. بنابراین اکنون استاتین ها را به‌عنوان داروهای کاهش‌دهنده ریسک به حساب می‌آوریم». این تغییر چشمگیر در ارزیابی استاتین ها به این معناست که افرادی که در گذشته کاندید مصرف استاتین‌ها نبودند، اکنون برای کاهش ریسک حمله قلبی و سکته مغزی آن‌ها را دریافت می‌کنند.
نحوه عملکرد استاتین ها
استاتین ها به کاهش کلسترول لیپوپروتئین کمچگالی LDL یا کلسترول بد در خون کمک می‌کنند. بلاها می‌گوید: «این داروها کلسترول را از پلاک بیرون کشیده و پلاک را تثبیت می‌کنند. پلاک یک ماده مومی‌شکل است که عمدتاً از رسوبات کلسترول تشکیل شده است؛ پلاک می‌تواند در دیواره رگ‌ها جمع شده و در جریان خون ورودی و خروجی قلب اختلال ایجاد کند و منجر به حمله قلبی و سکته شود.
در مراحل ابتدایی، تشکیل پلاک را می‌توان با انتخاب یک سبک زندگی سالم، مثلاً با اتخاذ یک رژیم غذایی سالم برای قلب، ورزش و سیگار نکشیدن، کنترل کرد. اگر این تلاش‌ها ناموفق باشند، پزشکان درمان با استاتین‌ها را برای کمک به شریان‌ها و جلوگیری از آسیب بیشتر تجویز می‌کنند.
استاتین ها برای چه کسانی تجویز می شوند؟
تجویز استاتین ها فقط به‌دلیل داشتن سطوح ناسالم کلسترول نیست. اکنون، پزشکان از روش‌های مختلفی برای شناسایی بیماران پرخطر استفاده می‌کنند. این روش‌ها شامل بررسی تمام معیارهای سلامت قلبی از جمله فشارخون، گلوکز خون و شاخص توده بدنی است. همچنین نتایج آزمایشات ارزیابی تشکیل پلاک مانند اسکن کلسیم کرونری است.
خطرات و فواید استاتین
بر اساس فراتحلیل مدرسه پزشکی جانز هاپکینز در سال 2014، از تحقیقات منتشر شده در 20 سال قبل از آن، برای اکثر مردم، پاسخ این سوال کاملاً مثبت است. نتایج این تحلیل نشان داد که خطرات استفاده درازمدت از داروهای استاتین کم و مزایای بالقوه آن بسیار زیاد است. محققان برای تعیین عوارض جانبی استاتین‌ها صدها مقاله را که در فاصله سال‌های 1994 تا 2014 به مطالعه این دسته از دارو پرداخته بودند، بررسی کردند.
تحلیل آن‌ها که در مجله پزشکی بریتانیا منتشر شد، افزایش خطر درد عضلانی در اثر مصرف استاتین را نشان داد. همچنین معلوم شد که ریسک متوسطی برای افزایش گلوکز خون وجود دارد که می‌تواند برخی افراد را در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دهد. چیزی که مشخص نیست این است که آیا آن افراد که سایر عوامل خطر دیابت را نیز داشتند، در نهایت به این بیماری مبتلا شدند یا خیر. اما آنطور که در گذشته ادعا شده است، استاتین‌ها باعث از دست دادن حافظه یا بروز آب مروارید نمی‌شوند. محققان به این نتیجه رسیدند که برای اکثر بیماران در معرض خطر، مزایای استاتین ها بسیار بیشتر از ریسک‌های آن‌هاست. البته، اگر پس از شروع درمان با استاتین متوجه عوارض غیرعادی شدید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
بلاها می‌گوید: «ما چیزهای زیادی در مورد استاتین‌ها می‌دانیم، زیرا مدت زیادی است که در دسترس هستند و توسط افراد زیادی مصرف می‌شوند. نتیجه اینکه، در مورد بیشتر بیماران در معرض خطر، کفه ترازو به وضوح به سمت مزایای استاتین‌ها سنگینی می‌کند».
