اثر نوسیبو چیست و چه تاثیری در درمان دارد؟
شما احتمالاً درباره اثر پلاسیبو شنیده‌اید، اما شاید با متضاد آن، تحت عنوان اثر نوسیبو کمتر آشنا باشید. پلاسیبوها، داروها یا روش‌های درمانی هستند که شبیه درمان‌های واقعی به‌نظر می‌رسند، اما درمان یا داروی واقعی نیستند. اثر پلاسیبو زمانی اتفاق می‌افتد که یک پلاسیبو یا دارونما حال شما را بهتر می‌کند، اما اثر نوسیبو وقتی اتفاق می‌افتد که دارونما باعث بدتر شدن حال شما شود. در ادامه همراه مداریو بمانید تا با اثر نوسیبو، نمونه‌های متداول و مسائل اخلاقی مربوط به آزمایش‌های نوسیبو بیشتر آشنا شوید.
دلایل تجربه اثر نوسیبو
گرچه تحقیقات زیادی در مورد اثر پلاسیبو انجام شده، اما اثر نوسیبو هنوز بهدرستی شناخته نشده است. با این حال، شرایط زیر در تعیین افرادی که اثر نوسیبو را تجربه می‌کنند، نقش دارد. این نقش‌ها شامل موارد زیر هستند.
- نحوه صحبت پزشک درباره عوارض دارو و درمان
- اعتماد بیمار به پزشک
- تجربه‌های گذشته بیمار نسبت به درمان‌های مشابه
- هزینه درمان یا دارو
اکنون متخصصان در حال مطالعه اثر نوسیبو هستند تا بفهمند تفکر مثبت یا منفی چگونه می‌تواند بر سلامت فیزیکی فرد تأثیر بگذارد. تصور کنید که سردردهای مداومی دارید و برای درمان از پزشک جدیدی وقت ویزیت می‌گیرید. پزشک پس از شنیدن علائم شما تصمیم می‌گیرد، قرصی تجویز کند که هر روز صبح میل کنید. پزشک بعد از تجویز قرص هشدار می‌دهد که این قرص قیمت بالایی دارد و ممکن است، عوارض جانبی خاصی ازجمله حالت تهوع و سرگیجه داشته باشد.
درحقیقت چیزی که به شما نمی‌گوید این است که این قرص از شکر ساخته شده و یک پلاسیبو یا دارونما است. شما با از تهیه و مصرف اولین قرص دارونما، بعد از یک ساعت احساس می‌کنید باید دراز بکشید. سپس احساس تهوع به شما دست می‌دهد و حاضر هستید قسم بخورید که فضای اتاق شروع به چرخیدن کرده است. شما با خود می‌گویید «دکتر در این مورد به من هشدار داد». در واقعیت، شما فقط یک قرص شکر بی‌ضرر مصرف کرده‌اید، اما هر آنچه در وقت ویزیت شنیده‌اید، مغز و بدن شما را شرطی می‌کند تا پاسخ خاصی داشته باشد.
پلاسیبو در مقابل نوسیبو
شما احتمالاً درباره‌ی اثر پلاسیبو شنیده‌اید، اما شاید با متضاد آن، تحت عنوان اثر نوسیبو کمتر آشنا باشید. پلاسیبوها، داروها یا روش‌های درمانی هستند که شبیه درمان‌های واقعی به نظر می‌رسند اما درمان یا داروی واقعی نیستند. اثر پلاسیبو زمانی اتفاق می‌افتد که یک پلاسیبو یا دارونما حال شما را بهتر می‌کند اما اثر نوسیبو وقتی اتفاق می‌افتد که دارونما باعث بدتر شدن حال شما شود.
در ادامه همراه مداریو بمانید تا با اثر نوسیبو، نمونه‌های متداول و مسائل اخلاقی مربوط به آزمایش‌های نوسیبو آشنا شوید.
دلایل تجربه اثر نوسیبو
گرچه تحقیقات زیادی در مورد اثر پلاسیبو انجام شده، اما اثر نوسیبو هنوز بهدرستی شناخته نشده است. با این حال، شرایط زیر در تعیین افرادی که اثر نوسیبو را تجربه می‌کنند، نقش دارد که شامل
- نحوه صحبت پزشک درباره عوارض دارو و درمان
- اعتماد بیمار به پزشک
- تجربه‌های گذشته‌ی بیمار نسبت به درمان‌های مشابه
- هزینه درمان یا دارو
است. اکنون متخصصان در حال مطالعه اثر نوسیبو هستند تا بفهمند تفکر مثبت یا منفی چگونه می‌تواند بر سلامت فیزیکی فرد تأثیر بگذارد.
تصور کنید که سردردهای مداومی دارید. از پزشک جدیدی وقت ویزیت می‌گیرید. او پس از شنیدن علائم شما تصمیم می‌گیرد قرصی تجویز کند که هر روز صبح میل کنید. پزشک هشدار می‌دهد که این قرص قیمت بالایی خواهد داشت. او همچنین اشاره می‌کند که انتظار عوارض جانبی خاصی ازجمله حالت تهوع و سرگیجه را داشته باشید. چیزی که به شما نمی‌گوید این است که این قرص از شکر ساخته شده است - یعنی یک پلاسیبو یا دارونما است. شما نسخه‌ی خود را می‌گیرید و اولین قرص را می‌خورید بعد از یک ساعت احساس می‌کنید باید دراز بکشید. احساس تهوع می‌کنید و حاضرید قسم بخورید که فضای اتاق شروع به چرخیدن کرده است. شما با خود می‌گویید «دکتر در این مورد به من هشدار داد». در واقعیت، شما فقط یک قرص شکر بی‌ضرر مصرف کرده‌اید؛ اما هر آنچه در آن ویزیت شنیدید، مغز و بدن شما را شرطی می‌کند تا پاسخ خاصی داشته باشد.
نمونه‌هایی از اثر نوسیبو در زندگی واقعی
در اینجا نگاهی به نحوه‌ی اثر نوسیبو در سناریوهای مختلف سلامتی می‌اندازیم.
1.درمان میگرن
شما حداقل دو بار در ماه دچار حمله میگرن می‌شوید. برای جلوگیری از حمله میگرن عادت داشتید، داروهای تجویزی خود را مصرف کنید، اما از زمان اتمام نسخه به‌خاطر مشغله زیاد، هنوز نتوانسته‌اید به پزشک‌تان مراجعه کنید. در عوض، تصمیم می‌گیرید دارو را از داروخانه به‌صورت آنلاین سفارش دهید. در زمان سفارش دارو به یاد می‌آورید، آخرین دارویی که مصرف می‌کردید، باعث خواب‌آلودگی شما می‌شد. بنابراین با کمی تحقیق دارویی متفاوت، اما مشابه انتخاب می‌کنید.
بعد از گذشت چند روز از مصرف داروی جدید، در خوابیدن دچار مشکل شده و متوجه می‌شوید که خلق‌وخوی شما هم تغییر کرده است. به یاد می‌آورید که بی‌خوابی و افسردگی به‌عنوان عوارض جانبی احتمالی دارو ذکر شده، با این اوصاف مصرف دارو را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
پزشک نگاهی به دارو می‌اندازد و به شما اطلاع می‌دهد که این دارو فقط ایبوپروفن است؛ احتمالاً این مواردی که در این مدت تجربه کردید، به‌دلیل اضطراب از مصرف قرص، بدون تجویز پزشک بوده است. در صورتی که اگر این قرص توسط پزشک تجویز می‌شد، آن عوارض خیالی را تجربه نمی‌کردید.
2.واکسن آنفوانزا
حالتی دیگر زمانی است که شما برای اولین بار واکسن آنفولانزا می‌زنید. پرستار قبل از تزریق واکسن به شما هشدار می‌دهد که این سوزن، درد بیشتری نسبت به سایر واکسن‌هایی که تاکنون دریافت کرده‌اید، دارد. با شنیدن این حرف، اگر در گذشته برای دریافت واکسن دچار مشکلی نمی‌شدید، اما این واکسیناسیون برای شما آن‌قدر دردناک می‌شود که اشک‌تان را هم درمی‌آورد. حتی این درد تا چند روز ادامه می‌یابد و ممکن است، دفعه‌های بعد تجربه‌ی مشابهی داشته باشید.
3.کرم‌های اگزما
شما روی دست‌های خود اگزمایی دارید که به‌خاطر آن، نوعی کرم بدون تجویز پزشک استفاده می‌کنید؛ بعد از خرید، متوجه عوارض جانبی که روی آن وجود دارد، خواهید شد. با استفاده از این کرم، سوزش را در ناحیه اگزما احساس می‌کنید که علت آن را به‌خاطر عوارض کرم می‌دانید. تصمیم می‌گیرید به پزشک‌تان مراجعه کرده تا دارویی برای درمان این اگزما تجویز کند. او کرمی را توصیه می‌کند که بدون هیچ‌گونه عوارض جانبی بسیار خوب اثر می‌کند. پس از چند روز استفاده از کرم جدید، متوجه می‌شوید که اگزما در حال ناپدید شدن است.
یک روز در حینی که کرم را استفاده می‌کنید، نگاهی به ترکیبات آن می‌اندازید. به‌نظر می‌رسد مواد نوشته شده روی کرم، همان ترکیبات موجود در محصول بدون نسخه‌ای است که شما قبلا استفاده کرده‌اید و روی اگزما سوزش داشتید. جالب اینجاست که در بسته‌بندی کرم تجویز شده توسط پزشک از عوارض جانبی (سوزش) وجود داشت. درواقع تنها تفاوت واقعی این دو دارو در نحوه ارائه آن‌ها است. روی جلد محصول بدون نسخه خواندید که باعث ایجاد سوزش می‌شود، اما استفاده از نسخه تجویزی را با این اعتقاد که هیچ عارضه‌ای ندارد، استفاده کردید.
مباحث اخلاقی
اثر نوسیبو برای متخصصان حیطه سلامت چندین معضل پیچیده ایجاد می‌کند. پس باید با دقت کامل و حفظ سلامت بیماران از این روش استفاده کرد. در ادامه به مباحث موجود در این زمینه می‌پردازیم.
1.رضایت آگاهانه
سیاست رضایت آگاهانه به معنای آن است متخصصان مراقبت‌های سلامت باید اطلاعات جامع و دقیقی در مورد درمان‌ها و داروها ارائه دهند. اگر این اطلاعات نقش نوسیبو را بازی کند و باعث ایجاد عوارض جانبی منفی در افراد شود چه؟ برای مثال، اگر دارو یا درمانی به شکل بالقوه تهدیدکننده زندگی باشد، چه؟ برای شخص مهم است که از چنین خطر جدی آگاه باشد، اما اگر مطلع نکردن او ریسک تهدیدکننده بودن درمان را کاهش دهد، چه؟
2.پژوهش‌ها
حتی تحقیق در مورد اثر نوسیبو هم دشوار است. مطالعات مفید نشان داده، محققان سعی داشته باشند که مردم اثر نوسیبو را تجربه کنند. این بدان معناست که عمداً باعث شوند، افراد عوارض جانبی یا پیامدهای منفی را تجربه کنند که به طور کلی در مطالعات انسانی، غیراخلاقی محسوب می‌شود. به همین دلیل، متخصصان احتمالاً تلاش خواهند کرد که با بررسی دقیق‌تر اثر پلاسیبو، به درک بهتری از اثر نوسیبو برسند.
مزایای بالقوه اثر نوسیبو
درحالی که اثر نوسیبو غالباً امری منفی تلقی می‌شود، اما ممکن است نقشی کلیدی برای ارتباط بهتر در محیط‌های سلامت داشته باشد. به عنوان مثال، قبل از استفاده از یک آمپول، متخصص می‌گوید «ممکن است کمی درد داشته باشد» در صورتی که فقط بگوید «بیشتر مردم هیچ دردی احساس نمی‌کنند» تاثیر متفاوتی دارد. همچنین اثر نوسیبو ممکن است به روشن کردن ارتباط بین ذهن و بدن و چگونگی تأثیر ذهنیت شما بر سلامت جسمی‌تان، کمک کند.
اثر پلاسیبو نشان می‌دهد که چگونه تفکر مثبت می‌تواند نتایج درمان را بهبود بخشد. اثر نوسیبو حاکی از آن است که تفکر منفی می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد. متخصصان هنوز کاملاً مطمئن نیستند که اثر نوسیبو چگونه عمل می‌کند، اما رابطه شما با پزشک و سبک ارتباط با شما، احتمالاً نقشی کلیدی در این زمینه دارد.
منبع: healthline
