پزشکی از راه دور (تله مدیسین) چیست؟ چه مزایایی برای مراجع و درمانگر دارد؟

آنچه امروزه به عنوان پزشکی از راه دور یا تله‌مدیسن می‌شناسیم، از دهه 1950 آغاز شد. زمانی که چند سیستم بیمارستانی و مرکز درمانی دانشگاهی شروع به یافتن راه‌ها‌یی برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات و تصاویر از طریق تلفن داشتند. در یکی از اولین موفقیت‌ها، دو مرکز درمانی در پنسیلوانیا توانستند تصاویر رادیولوژی را از طریق تلفن ارسال کنند.

در آغاز، پزشکی از راه دور بیشتر برای ارتباط پزشکان و متخصصان در دو مکان متفاوت استفاده می‌شد. در طول چندین دهه‌ی بعد، تجهیزات لازم برای انجام ویزیت‌های از راه دور گران‌قیمت و پیچیده بودند، بنابراین استفاده از این روش، گرچه در حال رشد بود، اما محدود بود.

ظهور عصر اینترنت تغییرات عمیقی در پزشکی از راه دور به وجود آورد. گسترش دستگاه‌های هوشمند، قابلیت انتقال ویدئو باکیفیت بالا، امکان ارائه‌ی خدمات پزشکی از راه دور به بیماران در خانه‌ها، محل کار، یا آسایشگاه سالمندان جایگزین برای مراجعه‌ی حضوری در دریافت مراقبت‌های اولیه و تخصصی شد.

تعریف پزشکی از راه دور

پزشکی از راه دور را می‌توان استفاده‌ی یک متخصص پزشکی از فناوری (رایانه، فیلم، تلفن، پیام‌رسان) به‌ منظور تشخیص و درمان بیماران در جایی دور تعریف کرد.

پزشکی از راه دور در مقابل سلامت از راه دور (Telemedicine vs Telehealth)

اگرچه اصطلاحات پزشکی از راه دور و سلامت از راه دور اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند اما بین این دو تفاوت وجود دارد.

اصطلاح سلامت از راه دور شامل طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها و خدمات برای مراقبت از بیمار و بهبود سیستم مراقبت‌های بهداشتی است. سلامت از راه دور با پزشکی از راه دور متفاوت است زیرا در مقایسه با پزشکی از راه دور به گستره‌ی وسیع‌تری از خدمات سلامت اشاره دارد. در حالی که پزشکی از راه دور به طور خاص به خدمات بالینی از راه دور اشاره دارد، سلامت از راه دور می‌تواند علاوه بر خدمات بالینی به خدمات غیر بالینی از راه دور مانند آموزش کادر درمان (پزشک، پرستار، ...)، جلسات اداری و تحصیل پزشکی نیز اشاره کند.

پزشکی از راه دور شامل استفاده از ارتباطات و نرم‌افزارهای الکترونیکی برای ارائه خدمات بالینی به بیماران بدون ویزیت حضوری است. فناوری پزشکی از راه دور اغلب برای ویزیت‌های پیگیری، مدیریت بیماری‌های مزمن، مدیریت دارو، مشاوره تخصصی و مجموعه‌ای از دیگر خدمات بالینی که می‌توانند به صورت از راه دور از طریق ارتباطات صوتی و تصویری ایمن ارائه شوند، استفاده می‌شود.

مزایای پزشکی از راه دور

استفاده از پزشکی از راه دور به عنوان جایگزینی برای مراجعه‌ی حضوری، مزایای زیادی برای بیماران و درمانگران دارد.

مزایای پزشکی از راه دور برای مراجعان

• کاهش هزینه‌های زمانی و مسافتی رفت و آمد
• تداخل کمتر با مسئولیت‌های مراقبت از کودک یا سالمند
• کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های واگیر
• کاهش اضطراب
• نیاز به مرخصی کاری کمتر
• دسترسی راحت‌تر افراد ساکن مناطق دور و روستایی

مزایای پزشکی از راه دور برای درمانگران

• افزایش درآمد
• بهبود کارآمدی مطب
• ساعت کاری منعطف
• پیگیری بهتر سلامت بیمار
• لغو کمتر ویزیت‌ها
• مراقبت از راه دور پس از بستری

دنیای کاربردی پزشکی از راه دور (تله مدیسین)

1. ویزیت‌های پیگیری

استفاده از نرم‌افزارهای سلامت- محور برای ویزیت‌های روتین نه تنها برای درمانگران و بیماران کارآمدتر است بلکه احتمال پیگیری بیمار را بیشتر می‌کند، ویزیت‌های فراموشی‌ شده را کاهش می‌دهد و نتایج درمان را بهبود می‌دهد.

2. مدیریت از راه دور بیماری مزمن

افزایش میزان بیماری‌های مزمن یک چالش اساسی برای سیستم بهداشت است. این بیماری‌ها مانند دیابت، کاندیدای اصلی برای استفاده از نرم‌افزارهای پزشکی از راه دور است؛ زیرا حفظ کنترل بر سلامتی را برای بیماران آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر می‌کند.

3. پشتیبانی از مراقبت‌های پیشگیرانه

کاهش وزن و ترک سیگار کلید کاهش بیماری‌های قلبی و بسیاری از بیماری‌های دیگر است. پزشکی از راه دور می‌تواند ابزاری ارزشمند برای ارتباط درمانگر-بیمار باشد تا اطمینان حاصل شود که حمایت و پشتیبانی کامل ارائه می‌شود.

4. سلامت از راه دور مدرسه محور

هنگامی‌که کودکان در مدرسه بیمار می‌شوند، ممکن است توسط والدین از مدرسه به یک مرکز مراقبت‌های اورژانسی منتقل شوند. برخی شهرهای دنیا، با همکاری پزشکان، ویزیت‌های از راه دور در مدرسه انجام می‌دهند. پزشک می‌تواند فوریت مورد را ارزیابی کند و به والدین دستورالعمل‌های را بدهد.

5. پشتیبانی مراکز سالمندان

نرم‌افزارهای پزشکی از راه دور قبلاً ثابت کرده‌اند که در دور نگه‌داشتن ساکنین آسایشگاه‌های سالمندان از بیمارستان مفیدند. مشکلات اغلب در شب یا آخر هفته‌ها رخ می‌دهد و این باعث می‌شود بستری شدن در بیمارستان حتی برای مشکلات کمتر فوری، تنها گزینه‌ی درمانی باشد. با استفاده از پزشکی از راه دور، پزشکان کشیک می‌توانند از طریق ویزیت از راه دور تشخیص دهند که آیا بستری شدن در بیمارستان ضروری است یا خیر.

آیا پزشکی از راه دور ایمن است؟

بله. هنگامی‌ که تحت شرایط مناسب و برای موارد مناسب استفاده می‌شود، پزشکی از راه دور به‌ اندازه مراقبت‌های حضوری ایمن و مؤثر است. البته، همه‌ی بیماری‌ها و عارضه‌ها برای درمان از طریق ویزیت‌های ویدئویی مناسب نیستند، بنابراین ارائه‌دهندگان باید هنگام استفاده از این کانال برای ارائه خدمات درمانی دانش خوبی داشته باشند.