کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی

گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که هوش مصنوعی در نهایت جایگزین پزشکان می‌شود، مخصوصا در زمینه‌هایی مثل رادیولوژی و پاتولوژی که توانایی تشخیص هوش مصنوعی می‌تواند با پزشکان هم‌سطح باشد یا حتی از آنها فراتر برود. با این وجود، تحقیقات نشان می‌دهد که همکاری پزشک و ابزارهای هوش‌ مصنوعی بهتر از یکی از آنها به تنهایی است. برای دستیابی به این هدف، پزشکان باید آماده پذیرش نقش‌ها و مسئولیت‌های جدید در عصر هوش مصنوعی باشند. در این مطلب با کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی، کاربرد و مزایای آن بیشتر آشنا می‌شوید.

هوش مصنوعی در پزشکی چه کاربردی دارد؟

به لطف پیشرفت‌های اخیر در علم کامپیوتر و انفورماتیک، هوش مصنوعی (AI) به سرعت به یک بخش جدایی‌ناپذیر از مراقبت‌های سلامت تبدیل می‌شود و می‌تواند حوزه پزشکی را به شکلی بنیادی دگرگون کند. در حال حاضر الگوریتم‌های AI و دیگر اپلیکیشن‌های مبتنی بر این فناوری در زمینه‌هایی مثل تشخیص بیماری‌، تحلیل داده‌ و پزشکی شخصی شده (precision medicine) پیشرفت‌های چشمگیری داشته است و در حال حاضر از تریاژ بیمار گرفته تا تشخیص سرطان استفاده می‌شود که از جمله مهم‌ترین کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی است. این ابزار همچنین این پتانسیل را دارد که با خودکارسازی وظایف اداری تکراری و یکنواخت، فرسودگی شغلی پزشکان را کاهش دهد و به آنها اجازه دهد روی مراقبت از بیمار تمرکز کنند که از دیگر مزایای استفاده هوش مصنوعی در پزشکی است. علاوه بر این، هوش مصنوعی می‌تواند نقش ارزشمندی در بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی و رفع کمبود نیروی کار پزشک داشته باشد. در ادامه چند نمونه از کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی توضیح داده است:

کاربرد هوش مصنوعی در شناسایی و تشخیص بیماری

از هوش مصنوعی می‌توان برای پایش علائم حیاتی بیماران تحت مراقبت‌های ویژه استفاده کرد و درصورت افزایش علائم خطر خاص به پزشکان هشدار داد. اگرچه دستگاه‌هایی مثل مانیتورهای قلب وظیفه ردیابی علائم حیاتی را دارند، اما AI می‌تواند داده‌های این دستگاه‌ها را جمع‌آوری کند و به شناسایی مشکلات پیچیده‌تری مانند سپسیس کمک کند. برای مثال، شرکت IBM یک مدل هوش مصنوعی پیش‌بینی‌کننده برای نوزادان زودرس ایجاد کرده است که دقت آن در تشخیص سپسیس شدید 75 درصد است که این می‌تواند یکی از مهم‌ترین کاربرد هوش مصنوعی در علوم پزشکی باشد.

درمان شخصی‌شده

یکی از کاربردهای هوش مصنوعی در علوم پزشکی، پشتیبانی از پزشکی شخصی‌شده با کمک AI است که این پتانسیل را دارند که توصیه‌های سفارشی و خاص هر بیمار را در تمام ساعات شبانه‌روز به آنها ارائه دهند. علاوه‌بر این، دیگر لازم نیست که پزشک اطلاعات ثابتی را برای هر بیمار جدید تکرار کند، زیرا بیماران به یک دستیار مجازی مجهز به هوش مصنوعی دسترسی خواهند داشت. این دستیار به صورت 24 ساعته به سوالات آنها پاسخ خواهد داد و تاریخچه پزشکی، ترجیحات و نیازهای شخصی بیمار را در پاسخ‌های خود لحاظ می‌کند.

هوش مصنوعی در تصویربرداری پزشکی

در حوزه عکسبرداری، ابزارهای هوش مصنوعی در تحلیل نتیجه سی تی اسکن، اسکن اشعه ایکس، ام آر آی و دیگر تصاویر استفاده می‌شوند تا ضایعات یا سایر یافته‌هایی را که ممکن است توسط رادیولوژیست نادیده گرفته شوند را شناسایی کنند. تحقیقات نشان داده است که این فناوری با به کارگیری شبکه‌های عصبی مصنوعی می‌تواند به اندازه رادیولوژیست‌ها در تشخیص علائم سرطان سینه و سایر بیماری‌ها موثر باشد.

مزایای هوش مصنوعی در پزشکی

ادغام هوش مصنوعی در فرایندهای کاری پزشکان می‌تواند اطلاعات ارزشمندی از سوابق بیماران فراهم کند که برای تصمیم گیری در مورد مراقبت از آنها یا به عبارتی مراقبت آگاهانه از بیمار بسیار مفید خواهد بود. یک الگوریتم یادگیری ماشینی می‌تواند زمان تحقیق را کاهش دهد و در همان زمان مراجعه بیمار، نتایج و ایده‌های با ارزشی در مورد درمان‌ها در اختیار پزشک قرار دهد. از دیگر مزایای استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی عبارتند از:

کاهش خطا

شواهدی نشان می‌دهد که هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود ایمنی بیماران کمک کند. یک بررسی سیستماتیک از 53 پژوهش در مورد تاثیر هوش مصنوعی بر ایمنی بیمار نشان داد که ابزارهای تصمیم‌گیری مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند در بهبود تشخیص خطا و مدیریت درمان دارویی موثر باشند.

افزایش تعامل پزشک و بیمار

برای بسیاری از بیماران در خارج از ساعات کاری سوالاتی پیش می‌آید. هوش مصنوعی می‌تواند از طریق چت‌بات‌ها به ارائه پشتیبانی شبانه‌روزی کمک کند. این چت‌بات‌ها قادرند به سوالات اساسی پاسخ دهند و در زمان‌هایی که مطب پزشک بسته است، منابع مفیدی را در اختیار بیماران قرار دهند که خود گواه تاثیر هوش مصنوعی بر سلامت افراد است. علیرغم مزایای استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی، ملاحظات قابل توجهی در مورد ایمنی، حفظ حریم خصوصی بیمار، قابلیت اطمینان و موضوعات اخلاقی وجود دارد.

جایگاه هوش مصنوعی در تصمیم پزشک

در آینده نزدیک، پزشکان ممکن است از مدل‌های زبانی مختص پزشکی برای مشاوره استفاده کنند و کمک‌های ارزشمندی در جنبه‌های مختلف مراقبت از بیمار و تصمیم‌گیری در امور درمانی از آنها دریافت کنند. احتمالاً حتی شاهد این باشیم که دستوراتی مثل موارد زیر در مراقبت‌های سلامت رایج شوند:

• در مورد تشخیص و درمان این علائم مشاوره ارائه بده.
• یک برنامه درمانی شخصی بر اساس سن و سبک زندگی بیمار ایجاد کن.
• این عکسبرداری را از لحاظ وجود ناهنجاری تحلیل کن.
• فاکتورهای خطر را براساس پرونده سلامت الکترونیکی بیمار شناسایی کن.

پزشکان می‌توانند با بهره‌گیری از این ابزارهای قدرتمند کیفیت خدمات خود را ارتقا دهند و در زمان مورد نیاز برای انجام کارهایی که می‌توانند با هوش مصنوعی به طور خودکار انجام شوند صرفه‌جویی کنند. با توسعه و اصلاحات بیشتر، این فناوری می‌تواند نقش مهمی در ارتقای استانداردهای مراقبت‌های بهداشتی ایفا کند.

تاثیر هوش مصنوعی بر سلامت انسان

از جمله تاثیر هوش مصنوعی بر سلامت می‌توان به دسترس‌پذیر شدن هوش مصنوعی برای عموم مردم از طریق مدل‌های زبانی مثل ChatGPT که به افزایش آگاهی از این حوزه و قابلیت‌های بالقوه آن در پزشکی کمک کرده است اشاره کرد. رشد مستمر AI نیز موجب افزایش علاقه و بحث درباره استفاده‌های گسترده‌تر از آن در مراقبت از بیماران شده است. هوش مصنوعی همچنین پتانسیل بالایی برای بهبود مراقبت‌های سلامت دارد. این ابزار قدرتمند اگر مکمل تخصص پزشک شود، به نتایج بهتری برای بیماران منجر می‌شود. علاوه بر این، هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های وسیع می‌تواند اکتشافات علمی و پیشرفت در پیشگیری و درمان بیماری‌ها

را تسهیل کند.

نقش هوش مصنوعی در مدیریت بیماری‌های مزمن

وقتی صحبت از تاثیر هوش مصنوعی بر سلامت و نقش آن در مدیریت مراقبت‌های مزمن می‌شود، باید به خاطر داشته باشیم که هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین ارتباط بین بیماران و مراقبان سلامت شود. هوش مصنوعی به شکلی استراتژیک می‌تواند مدیریت بیماری‌های مزمن را با شخصی سازی وکارآمدی بیشتری همراه کند. AI این پتانسیل را دارد که به بهبود کیفیت تماس با بیمار، شناسایی بیمارانی که ریسک تشدید بیماری را دارند و ایجاد استراتژی‌هایی برای مدیریت بیماری کمک کند. هدف، دسترسی مداوم بیماران به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی است نه وابستگی به یک نرم‌افزار هوش مصنوعی. مراقبان سلامت برای استفاده هرچه بهتر از مزایای هوش مصنوعی در علوم پزشکی می‌توانند از این فناوری استفاده کنند تا ارتباط با بیمار را همدلانه‌تر کنند، خطراتی را که پزشکان باید از آن آگاه باشند شناسایی کنند و منابع محلی در دسترس بیماران را پیدا کنند.

با بهره‌گیری از این فناوری برای توانمندسازی مراقبان سلامت (نه جایگزینی آنها) می‌توانیم سودمندی برنامه‌های مدیریت مراقبت مزمن را افزایش دهیم. یک پرستار یا یک پزشک بهتر از هر کامپیوتری می‌داند که بیمار به چه چیزی نیاز دارد. بنابراین تمام تعاملات بیمار باید با یک شخص واقعی باشد.

بنابراین می‌گیریم که اگرچه هوش مصنوعی می‌تواند دارایی ارزشمندی در عرصه پزشکی باشد، اما نمی‌تواند جایگزین عنصر انسانی در پزشکی شود. با این وجود، این فناوری می‌تواند و باید برای ارتقا حرفه پزشکی مورد استفاده قرار گیرد تا پزشکان را با آخرین ابزارها برای ارائه خدمات بهتر به بیماران توانمند سازد. در حال حاضر، انجمن پزشکی آمریکا توصیه می‌کند که از این فناوری برای تقویت و تکمیل هوش انسان استفاده شود و نه به عنوان جایگزین آن!