آرتریت چیست و چند نوع دارد؟
آرتریت به التهاب مفصل اشاره دارد که می‌تواند هر یک از ساختارهای مهم داخل مفصل، ازجمله پوشش مفصل،، استخوان، غضروف یا بافت‌های حمایت کننده را درگیر کند. علائم رایج آرتریت شامل درد، سفتی و تورم مفصل است. این عارضه ممکن است یک مفصل، چند مفصل یا مفاصل زیادی را در سراسر بدن تحت تاثیر قرار دهد.
دلایل احتمالی متعددی برای التهاب مفاصل وجود دارد که برخی از آنها بسیار شایع‌تر از بقیه هستند. برخی از انواع آرتریت به خوبی به درمان پاسخ می‌دهند و بدون هیچ گونه اثر طولانی مدتی برطرف می‌شوند، در حالی که کنترل سایر انواع آرتریت دشوارتر بوده و می‌توانند منجر به ناتوانی شوند.
دلایل التهاب مفصل
دلایل آرتریت متنوع بوده و به نوع آن بستگی دارد. برخی از مهم‌ترین دلایل التهاب مفصل عبارتند از:
ساییدگی مفاصل: افزایش سن می‌تواند به تخریب غضروف و مفاصل منجر شود.
اختلالات خودایمنی: در چنین شرایطی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل حمله می‌کند.
ابتلا به برخی عفونت‌ها: برخی عفونت‌ها می‌توانند دلیل التهاب مفاصل باشند.
آسیب‌های مفصلی: آسیب‌های وارده به مفاصل ممکن است بتدریج باعث التهاب مفاصل شوند.
علائم آرتریت
علائم آرتریت بسته به نوع آن متفاوت است. با این حال شایع‌ترین علائمی که در بیشتر انواع التهاب مفصل دیده می‌شود درد و سفتی مفاصل است. همچنین ممکن است مفاصل متورم شوند و پوست ناحیه گرم، قرمز و دچار حساسیت شود. کاهش دامنه حرکتی از دیگر علائم آرتریت است که به دلیل سفتی و تورم مفاصل انجام فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن را دشوار می‌کند.
انواع آرتریت روماتوئید
دو نوع اصلی آرتریت وجود دارد: التهابی و غیر التهابی. محل و الگوی درد مفاصل، وجود یا عدم وجود تورم مفصلی، سرعت شروع آن و همچنین وجود علائم و نشانه‌هایی مانند راش پوستی می‌تواند به تمایز بین آرتریت التهابی و غیر التهابی کمک کند.
آرتریت التهابی: آرتریت التهابی معمولاً باعث سفتی مفاصل در هنگام استراحت می‌شود، به ویژه سفتی صبحگاهی. انواع خاصی از آرتریت التهابی، مانند آرتریت روماتوئید و آرتریت لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE)، مفاصل را به طور متقارن تحت تاثیر قرار می‌دهند.
آرتریت غیرالتهابی: این نوع آرتریت معمولاً باعث دردی می‌شود که با حرکت و تحمل وزن تشدید شده و با استراحت تسکین می‌یابد. ممکن است مفاصل یک یا هر دو طرف بدن تحت تاثیر قرار گیرند.
درمان آرتریت
درمان آرتریت بسته به نوع وشدت بیماری متفاوت است و هدف اصلی تسکین علائم و بهبود عملکرد مفصل است. ممکن است لازم باشد چندین روش درمانی مختلف یا ترکیبی از درمان‌ها را امتحان کنید تا مشخص شود کدام یک برای شما مناسب‌تر است.
درمان دارویی
داروهای مورد استفاده برای درمان التهاب مفصل بسته به نوع و شدت آن متفاوت است. داروهای معمول عبارت‌اند از:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): این داروها می‌توانند درد را تسکین و التهاب را کاهش دهند. از نمونه‌های آنها می‌توان به ایبوپروفن و ناپروکسن اشاره کرد. انواع قوی‌تر می‌توانند باعث تحریک معده شوند و ممکن است ریسک حمله قلبی یا سکته را افزایش دهند. برخی از داروها نیز به شکل موضعی به صورت کرم یا ژل موجود هستند.
- استروئیدها: داروهای کورتیکواستروئیدی، مانند پردنیزون، التهاب و درد را کاهش داده و آسیب به مفاصل را کاهش می‌دهند. این داروها همچنین برای کنترل علائم آرتیت در دوره‌های حاد کاربرد دارند و باعث کاهش سریع درد و التهاب می‌شوند.
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs): این داروها می‌توانند پیشرفت بیماری‌های خودایمنی و التهابی مانند آرتریت روماتوئید را کند کرده و از آسیب بلند مدت به مفاصل و سایر بافت‌ها جلوگیری کنند.
عمل جراحی
در موارد شدید و پیشرفته بیماری، پزشکان ممکن است درمان آرتریت به شیوه جراحی را پیشنهاد کنند که شامل موارد زیر است:
- ترمیم مفصل: در برخی موارد، سطوح مفاصل را می‌توان صاف یا همتراز کرد تا به کاهش درد و بهبود عملکرد کمک کرد. این نوع جراحی‌های ترمیمی را اغلب می‌توان به روش آرتروسکوپی انجام داد.
- تعویض مفصل: در این روش مفصل آسیب دیده برداشته شده و یک مفصل مصنوعی جایگزین آن می‌شود. مفاصلی که معمولاً جایگزین می‌شوند، مفصل ران و زانو هستند.
- فیوژن یا جوش دادن مفصل: این روش غالباً برای مفاصل کوچکتر مثل مفاصل مچ دست، مچ پا و انگشتان استفاده می‌شود. در این روش، انتهای دو استخوان درگیر در یک مفصل به یکدیگر جوش داده می‌شوند که باعث کاهش درد می‌شود.
پیشگیری از التهاب مفصل
برخی از اشکال آرتریت به طور طبیعی در نتیجه افزایش سن و عواملی مانند ژنتیک رخ می‌دهند یا به‌دلیل بیماری‌هایی ایجاد می‌شوند که نمی‌توانید کاری برای آنها انجام دهید، بنابراین همیشه راهی برای پیشگیری از آرتریت وجود ندارد. با این حال، راهکارهای زیر شانس ابتلا را کاهش می‌دهند:
- اجتناب از استعمال دخانیات
- رعایت رژیم غذایی متعادل و سالم
- حفظ وزن در محدوده سالم
- برنامه ورزشی منظم و کم فشار برای محافظت از مفاصل
- استفاده همیشگی از تجهیزات ایمنی مناسب برای هر فعالیتی که می‌تواند به مفاصل آسیب برساند
رعایت این موارد می‌تواند تا حدی به پیشگیری از آرتریت کمک کرده و سلامت مفاصل را در طولانی‌مدت حفظ کرد.
طبق آنچه گفته شد آرتریت یا التهاب مفاصل با علائمی مانند درد و سفتی مفاصل و گاهی تورم و قرمزی در ناحیه درگیر شده همراه است. این بیماری می‌تواند یک یا چند مفصل را درگیر کند و با افزایش سن تشدید شود. درمان آرتریت بسته به نوع آن شامل مصرف داروهای ضد التهاب، مسکن‌ها، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و انواع جراحی مفصل است. همچنین تمرینات بدنی منظم، حفظ وزن مناسب و رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به پیشگیری و مدیریت بیماری کمک کند.
