بهترین درمان برای عفونت روده و معده
شاید اصطلاح «آنفولانزای معده» را شنیده باشید. این عبارت معمولاً به التهاب یا عفونت روده و معده اشاره داشته و هیچ ارتباطی با آنفولانزای فصل ندارد. گاستروانتریت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی است که با علائمی مثل تهوع، استفراغ، درد شکم و اسهال همراه است و معمولاً به دلیل عفونت‌های ناشی از ویروس، باکتری و حتی عوامل شیمیایی ایجاد می‌شود. در این مطلب از مداریو قصد داریم نگاهی جامع به این بیماری و بهترین روش درمان و دارو برای عفونت روده و معده داشته باشیم. برای محافظت از سلامت دستگاه گوارش خود تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
گاستروانتریت یا التهاب معده و روده چیست؟
گاستروانتریت به وضعیتی گفته می‌شود که معده و روده تحریک و ملتهب شده و با احساس درد و تورم در این اندام‌ها همراه است. این التهاب که بیشتر به دلیل عفونت‌های ناشی از ویروس‌ها و باکتری‌ها در دستگاه گوارش ایجاد می‌شوند باعث بروز علائم ناخوشایند گوارشی از جمله تهوع، استفراغ، درد شکم و اسهال می‌شوند. قرار گرفتن در معرض بعضی مواد شیمیایی وعفونت‌های ناشی از قارچ و انگل نیز می‌توانند منجر به گاستروانتریت شوند.
علائم التهاب معده و روده
علائم گاستروانتریت اغلب به طور ناگهانی شروع شده و علائم اولیه آن شامل حالت تهوع، گرفتگی عضلات، اسهال و استفراغ است. اگر دچار عفونت معده و روده شده باشید ممکن است نیاز مکرر به رفتن به توالت پیدا کنید. علائم دیگر کمی دیرتر ظاهر شده و عبارتند از:
- درد شکم
- از دست دادن اشتها
- لرز
- خستگی
- بدن درد
- تب
به دلیل اسهال و استفراغ مکرر، ممکن است خطر کم‌آبی بدن وجود داشته باشد. بنابراین، لازم است به علائم کم‌آبی مانند خشکی پوست، خشکی دهان، احساس سبکی سر و تشنگی شدید توجه کنید. در صورت مشاهده هر یک ازعلائم عفونت روده و معده، به پزشک مراجعه کنید.
دلایل عفونت روده و معده
یکی از شایع ترین دلایل التهاب معده و روده عوامل میکروبی مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها هستند که از طریق تماس با فرد مبتلا به عفونت، استفاده از ظروف مشترک برای غذا خوردن یا آماده کردن غذا توسط فرد آلوده، نوشیدن آب و غذاهای آلوده، لمس سطوح آلوده به ویروس و باکتری‌ها منتقل می‌شود و می‌تواند هم کودکان و هم بزرگسالان را دچار عفونت روده و معده کند.
علائم گاستروانتریت معمولاً 1 تا 3 روز پس از مواجهه با عوامل میکروبی نامبرده شروع شده و ممکن است تا دو هفته نیز ادامه پیدا کند. مدت زمان بهبودی به عامل ایجادکننده آن بستگی دارد، اما به طور کلی گاستروانتریت حاد معمولاً حدود ۱۴ روز ادامه دارد. چنانچه بیماری به شکل مزمن ادامه دار باشد ممکن است بیش از یکماه نیز ادامه پیدا کند.
عوامل دیگری که کمتر شایع بوده اما ممکن است باعث التهاب معده و روده در افراد شوند عبارتند از:
- فلزات سنگین موجود در آب آشامیدنی
- مصرف زیاد غذاهای اسیدی مانند مرکبات و گوجه فرنگی
- سموم موجود در غذاهای دریایی
-
مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌اسیدها، ملین‌ها و داروهای شیمی‌درمانی
در ادامه مطلب با روش‌های درمان عفونت معده و روده آشنا می‌شوید.
درمان خانگی گاستروانتریت
بیشتر افراد در صورت ابتلا به گاستروانتریت به درمان خاصی نیاز ندارند و معمولاً طی چند روز خودبه‌خود بهبود می‌یابند. برخی از درمان‌های خانگی عفنونت روده و معده که به سرعت بخشیدن روند بهبودی کمک خواهند کرد عبارتند از:
- داشتن استراحت کافی
- هیدراته نگهداشتن بدن و دریافت کافی مایعات
- مصرف غذاهای سبک و ملایم مانند نان تست، برنج، سیب‌زمینی پخته و سوپ
برای کاهش تهوع می‌توانید تکه‌های کوچک یخ را بمکید و از غذاهای چرب و پرادویه اجتناب کنید. مواد غذایی مانند نان تست، کراکر و تکه‌های نان خشک نیز می‌توانند به تسکین حالت تهوع کمک کنند. زمانی که علائم رو به کاهش می‌روند می‌توانید به طور تدریجی به رژیم غذایی عادی بازگردید. برای از سرگیری رژیم غذایی معمول‌تان بهتر است که غذا خوردن را با مصرف غذاهای ملایم و آسان هضم مانند کراکر، موز، نان تست، برنج و مرغ شروع کنید و تا زمان بهبودی کامل از نوشیدن لبنیات، کافئین و الکل خودداری کنید.
توجه داشته که کودکان ممکن است سریع‌تر از بزرگسالان دچار کم‌آبی بدن شوند. در صورت ابتلای کودک به عفونت معده و روده، استفاده از محلول‌های آبرسان حاوی الکترولیت مانند Pedialyte می‌تواند مفید باشد. همچنین برای جلوگیری از تشدید اسهال و کم‌آبی بدن باید از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین و شکر مانند نوشابه‌های گازدار، نوشیدنی‌های کافئین‌دار، نوشیدنی‌های ورزشی، چای با شکر و آبمیوه‌ها اجتناب شود.
درمان دارویی عفونت معده و روده
اما بهترین دارو برای عفونت معده و روده چیست؟ برای کاهش علائم گاستروانتریت، پزشک ممکن است داروهای زیر را تجویز کند:
- داروهای ضد تهوع
- داروهای ضد اسهال
- تزریق سرم
- درمان با آنتی‌بیوتیک در صورت عفونت با باکتری
توجه داشته باشید که آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً برای درمان التهاب معده و روده ناشی از عوامل ویروسی تجویز نمی‌شوند و در بسیاری از موارد گاستروانتریت باکتریایی نیز نیازی به درمان با آنتی‌بیوتیک ندارند و عفونت معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به گاستروانتریت هستند؟
گاستروانتریت می‌تواند هر فردی را مبتلا کند، اما برخی عوامل خطر ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند:
- افراد بالای ۶۵ سال یا زیر ۶ سال بیشتر
- زندگی یا کار در مکان‌هایی مانند مهدکودک‌ها یا خانه‌های سالمندان
- مصرف غذاهای خام مثل ماهی یا گوشت خام
- سفر به مناطق با بهداشت ضعیف
- مبتلا بودن به بیماری‌های مزمنی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کنند، مانند دیابت یا بیماری‌های قلبی
- استفاده مکرر از برخی داروها یا مصرف الکل
با آگاهی از این عوامل خطر، می‌توان اقدامات پیشگیرانه‌ای برای کاهش احتمال ابتلا به گاستروانتریت انجام داد.
آیا می‌توان از عفونت معده و روده پیشگیری کرد؟
برای کاهش خطر ابتلا به گاستروانتریت و پیشگیری از عفونت روده و معده و شیوع عفونت‌های گوارشی، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
شستشوی صحیح دست‌ها: شستن منظم و کامل دست‌ها با صابون به مدت حداقل ۲۰ ثانیه یکی از مهم ترین و ساده ترین راه‌ها برای پیشگیری از عفونت معده و روده و محافظت از خود و دیگران در برابر این عفونت است. این کار میکروب‌ها و سموم را از دستان شما پاک می‌کند و از انتقال عوامل میکروبی جلوگیری می‌کند.
نظافت اماکن عمومی: نظافت اماکن عمومی مانند مدارس، مهدکودک‌ها، خانه‌های سالمندان و بیمارستان‌ها که افراد زیادی از امکانات مشترک استفاده می‌کنند، در پیشگیری از عفونت روده و معده از اهمیت بالایی برخوردار است. استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده می‌تواند به حذف میکروب‌های باقی‌مانده روی سطوح کمک کند.
حمل و نقل ایمن مواد غذایی: غذا می‌تواند در هر مرحله از تولید، از برداشت و ذخیره‌سازی گرفته تا پخت و آماده‌سازی توسط عوامل میکروبی آلوده شود. به یاد داشته باشید که قبل و بعد از دست زدن به غذا، دست‌های خود را بشویید و طبق دستورالعمل‌های ایمنی غذا، مواد غذایی خام را بشویید و در یخچال بگذارید، فریز کنید، بپزید و سرو کنید.
از آنجاییکه مسمومیت‌های غذایی ممکن است به‌ویژه در سفر به شهرهای مختلف و خارج از کشور رخ دهد، بنابراین بهتر است برای پیشگیری از عفونت روده و معده از غذاهای پخته یا بسته‌بندی‌شده و آب‌های آشامیدنی بسته بندی شده در طول سفر استفاده کنید.
با رعایت موارد نامبرده، می‌توان خطر ابتلا به عفونت معده و روده را کاهش داد و از شیوع آن جلوگیری کرد.
کلام آخر اینکه گاستروانتریت التهاب بوجود آمده ناشی از عفونت معده و روده با ویروس و باکتری و سایر عوامل میکروبی و شیمیایی است که می‌تواند باعث تهوع، اسهال و استفراغ و کم‌آبی بدن شود. اینکه علائم بیماری و مدت زمان بهبودی چقدر طول می‌کشد بستگی به عامل ایجاد عفونت دارد. در حالیکه سیستم ایمنی اکثر افراد قادر است عفونت را ظرف چند روز از بین ببرد، در برخی افراد علائم بیماری ممکن است بیش از یکماه طول بکشد. بهترین دارو برای عفونت روده و معده استراحت و مصرف کافی مایعات برای هیدراته ماندن بدن است.
توجه!
مخاطب گرامى اين مطلب صرفاً جنبه آموزشى دارد و جايگزينى براى تشخيص و درمان پزشكتان نيست. هرگز عمل به توصيه پزشكتان را به تاخير نيندازيد و تغييرى در برنامه درمانی‌تان ايجاد نكنيد.
