چه کسانی نباید از قرص یا آمپول کتورولاک استفاده کنند؟
کتورولاک یکی از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID) است که برای تسکین دردهای حاد و نسبتاً شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به ویژه در شرایطی که نیاز به تسکین فوری درد وجود دارد مثل جراحی و آسیب‌های شدید کاربرد فراوانی دارد. با اثربخشی این دارو بر کاهش درد و التهاب، کتورولاک به یکی از گزینه‌های محبوب برای مدیریت دردهای شدید تبدیل شده است. این دارو جز داروهای مخدر و اعتیادآور نیست و باعث ایجاد وابستگی جسمی یا روانی نمی‌شود. با این حال، در برخی موارد، برای تسکین فوری و موثر درد، ممکن است همراه با یک داروی مخدر تجویز شود. در این مطلب از مداریو تصمیم داریم به بررسی کامل داروی کتورولاک (Ketorolac)، مواد مصرف و عوارض آن بپردازیم.
موارد مصرف کتورولاک
کتورولاک که آن را با نام تورادول، کتورولاکس، کتورین نیز می‌شناسند جز آندسته از داروهایی است که عمدتاً برای تسکین دردهای حاد و با شدت زیاد که نیاز به تسکین سریع و فوری دارند از جمله دردهای بعد عمل جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به خاطر این ویژگی ممکن است این پرسش برایتان ایجاد شود که آیا آمپول کتورولاک مورفین دارد؟ همانطور که گفته شد این دارو از دسته داروهای غیراستروئیدی که برای تسکین درد حاد تجویز می‌شود. درد حاد دردی است که به طور ناگهانی شروع شده، مدت کوتاهی ادامه می‌یابد و بیشتر بخاطر برخی اقدامات پزشکی مانند جراحی، آسیب یا بیماری بوجود می‌آید. البته ممکن است شنیده باشید که کتورولاک برای درد دندان شدید و دیسک کمر هم تجویز شود.
مدت زمان اثر کترولاک بسیار سریع است. این دارو با مسدود کردن فعالیت برخی از مواد شیمیایی در بدن که عامل بروز درد، التهاب و تب هستند، عمل می‌کند که با مصرف آن بلافاصله و حداکثر 15 دقیقه پس از مصرف علائم درد و التهاب فروکش می‌کند. این دارو به صورت قرص خوراکی در دُز 10 میلی‌گرم و آمپول کتورولاک موجود می‌باشد.
عوارض جانبی کتورولاک
مانند هر داروی دیگری کترولاک نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد. شایع‌ترین عوارض جانبی آمپول کتورولاک عبارتند از:
- درد و ناراحتی معده
- حالت تهوع
- سردرد
این دارو همچنین، ممکن است عوارض جانبی جدی‌تری ایجاد کند که در صورت بروز باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. برخی از جدی‌ترین عوارض جانبی کترولاک در زیر آورده شده‌اند.
حمله قلبی یا سکته مغزی
آمپول کتورولاک اگر به مدت طولانی و در دُز بالا استفاده شود می‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد. چنانچه فردی اخیراً دچار حمله قلبی شده باشد، ممکن است پزشک برای پیشگیری از خطر حمله قلبی مجدد این دارو را تجویز نکند. درد یا فشار در قفسه سینه، ضربان قلب سریع یا غیرطبیعی، مشکل در تنفس، درد در پشت، فک، گلو یا بازو، عرق کردن، ناراحتی معده، استفراغ، سرگیجه، ضعف ناگهانی در یک طرف بدن، سردرد ناگهانی و شدید، و گفتار نامفهوم از جمله علائم حمله قلبی است.
خونریزی
آمپول کتورولاک در افرادی که اختلالات خونریزی دارند یا داروهای دیگری مصرف می‌کنند که خطر خونریزی را افزایش می‌دهد، ممکن است باعث تشدید این مشکل شود. در صورت مشاهده علائم خونریزی و کبودی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
خونریزی معده
استفاده از دُزهای بالای کترولاک یا مصرف طولانی مدت از این دارو خطر خونریزی، زخم و سوراخ شدن دستگاه گوارش را به‌ویژه در افرادی که سابقه زخم معده و مشکلات خونریزی دارند، افراد بالای ۶۰ سال یا مبتلایان به بیماران کبدی و افرادی که از سیگار و الکل استفاده می‌کنند بیشتر است. در صورت تجربه هر یک از علائم زیر، استفاده از این دارو باید متوقف شود و فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- استفراغ خون
- مدفوع سیاه یا قیری رنگ
- درد و ناراحتی معده
- احساس ضعف و غش کردن
توجه به این علائم و مشاوره با پزشک می‌تواند به پیشگیری از عوارض کترولاک کمک کند.
واکنش‌های آلرژیک شدید
تزریق آمپول کترولاک یا دیگر اشکال دارویی آن در برخی افراد می‌تواند منجر به واکنش‌های شدید آلرژیک شده و بخش‌های مختلف بدن از جمله قلب، کبد و کلیه‌ها را نیز درگیر کند. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر هرچه سریع‌تر به مراکز درمانی مراجعه کنید:
- مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
- ضربان نامنظم یا سریع قلب
- تب یا احساس ناخوشی عمومی
- تورم غدد لنفاوی
- متورم شدن صورت، زبان، دهان و گلو
- مشکل در بلع یا گرفتگی گلو
- خارش و بثورات پوستی یا کهیر
- حالت تهوع و استفراغ
- سرگیجه، سبکی سر و غش کردن
- احساس درد و گرفتگی در معده
- درد و التهاب مفاصل
- تیره شدن رنگ ادرار
- زردی پوست یا ناحیه چشم
واکنش‌های شدید پوستی
کترولاک در برخی افراد ممکن است باعث بروز مشکلات پوستی شدید و خطرناکی شود که در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند تهدیدی جدی برای زندگی فرد باشد. چنانچه با مصرف این دارو یا تزریق آمپول کتورولاک دچار بثورات پوستی مانند قرمزی یا تغییر رنگ بنفش در پوست که ظاهری شبیه به سوختگی دارد و پوست کنده می‌شود، بثورات قرمز صاف یا شبیه به تاول روی پوست، دهان، بینی و اندام تناسلی، قرمزی، درد و اشک‌ریزش شدید در چشم‌ها، تب بالا یا احساس ناخوشی عمومی شدید یا برخی نواحی پوست ضخیم شده باشند حتماً به پزشک مراجعه کنید تا اقدامات درمانی لازم هر چه سریع‌تر انجام شوند.
افزایش فشار خون
آیا آمپول کترولاک فشار را بالا می‌برد؟ مصرف این دارو ممکن است باعث افزایش فشار خون یا تشدید این مشکل در افراد با سابقه پرفشاری خون شود. در صورت ابتلا به پرفشاری خون در طول مصرف این دارو باید فشار خون خود را به‌طور منظم کنترل کنید. چنانچه فشار خون سیستولیک 180 میلی‌متر جیوه یا بالاتر و فشار دیاستولیک 120 میلی‌متر جیوه یا بالاتر باشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
افزایش فشار خون ممکن است بدون علامت باشد، اما در صورت مشاهده علائم زیر به دنبال تزریق آمپول کترولاک یا مصرف سایر اشکال دارویی به مراکز درمانی مراجعه کنید.
- سردرد ناگهانی و شدید
- درد قفسه سینه
- سرگیجه یا احساس گیجی
- مشکل در تنفس
- حالت تهوع یا استفراغ
- تاری دید یا تغییرات ناگهانی در بینایی
- احساس اضطراب یا بی‌قراری
- وزوز گوش (شنیدن صدای زنگ یا سوت)
- خونریزی بینی
- احساس بی نظمی ضربان قلب
کم خونی
کتورولاک ممکن است باعث کم‌خونی شود، وضعیتی که در آن سطح گلبول‌های قرمز خون کاهش می‌یابد. رایج‌‌ترین علائم کم‌خونی عبارتند از:
- ضعف یا خستگی غیرمعمول
- دست و پای سرد
- ضربان سریع یا نامنظم قلب
- رنگ‌پریدگی پوست یا زردی خفیف
- سرگیجه، سبکی سر یا احساس غش
آسیب کبدی
مصرف کترولاک ممکن است منجر به آسیب کبدی یا مسمومیت کبد شود. در صورت مشاهده علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد معده یا شکم
- تب
- ضعف یا خستگی غیرمعمول
- خارش پوست
- کاهش اشتها
- روشن شدن رنگ مدفوع
- ادرار تیره‌رنگ
- زردی پوست یا قسمت سفیدی چشم (یرقان)
نارسایی قلبی
قرص یا آمپول کتورولاک می‌تواند خطر نارسایی قلبی را افزایش دهد. در صورت مشاهده علائم زیر بلافاصله به پزشک اطلاع دهید:
- تنگی نفس یا دشواری در تنفس، به‌ویژه هنگام دراز کشیدن
- تورم در پاها، مچ پا یا ساق پا
- افزایش سریع و غیرمعمول وزن
- خستگی مفرط و غیرمعمول
آسیب کلیوی
مصرف طولانی‌مدت قرص یا آمپول کترولاک ممکن است منجر به آسیب کلیوی شود. از جمله علائم آسیب به کلیه عبارتند از:
- کاهش یا توقف ادرار
- تورم در پاها، مچ پا یا ساق پا
- ضعف یا خستگی شدید و غیرمعمول
- دشواری در تنفس یا احساس فشار در قفسه سینه
گیجی و حواس‌پرتی - حالت تهوع
- تشنج
توجه داشته باشید که در صورت مشاهده این علائم باید مصرف دارو را متوقف کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
چه کسانی نباید از کترولاک استفاده کنند؟
حال که دانستید کتورولاک برای چیست لازم است ممنوعیت‌های مصرف این دارو را نیز بشناسید. افراد با سابقه آلرژی به قرص یا آمپول کتورولاک یا تورادول، آسپرین یا هر داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) نباید از این دارو استفاده کنند. همچنین در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر لازم است قبل از مصرف این دارو پزشک را مطلع کنید:
- افراد مبتلا به آسم حساس به آسپرین
- افرادی که جراحی قلب انجام داده‌اند یا قرار است که تحت این عمل قرار بگیرند
- افرادی که قرار است جراحی‌های سنگین مانند جراحی تعویض مفصل زانو یا لگن، عمل هیسترکتومی (برداشتن رحم) انجام دهند.
- مشکلات کلیوی
- بیماری زخم پپتیک (زخم‌های دردناک در معده یا روده)
- خونریزی اخیر یا سوراخ شدن معده یا روده
- مشکلات یا شرایط مرتبط با خونریزی
کترولاک همچنین نباید در حین زایمان طبیعی استفاده شود، زیرا ممکن است عوارض جدی برای مادر و نوزاد ایجاد کند.
تداخل دارویی Ketorolac
قرص یا آمپول کتورولاک نباید همزمان با برخی داروهای دیگر مصرف شود چرا که اثر دارو تشدید شده یا باعث بروز عوارض جانبی می‌شود. مثلاً ممکن است کتورولاک برای کمر درد تجویز شود و همزمان با آن در حال مصرف داروهای دیگر هم باشید. بنابراین لازم است که قبل از شروع مصرف این دارو، حتماً پزشک خود را از داروهایی که مصرف می‌کنید شامل داروهای تجویزی توسط پزشک، داروهای بدون نسخه حتی مکمل‌ها و محصولات گیاهی مطلع کنید. از جمله داروهایی که ممکن است با کتورولاک تداخل داشته باشند عبارتند از:
- پروبنسید: دارویی که معمولاً برای درمان نقرس کاربرد دارد
-
پنتوکسی‌فیلین: دارویی که برای درد عضلانی هنگام راه رفتن تجویز می‌شود.
-
هرگونه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): مانند ایبوپروفن، ناپروکسن که برای کاهش درد، التهاب و تب استفاده می‌شوند.
-
آسپرین: که در بسیاری از داروهای بدون نسخه نیز برای کاهش درد، التهاب و تب وجود دارد.
-
فنی‌توئین: دارویی که برای کنترل تشنج تجویز می‌شود.
-
کاربامازپین: که معمولاً برای درمان تشنج و دردهای عصبی استفاده می‌شود.
-
متوترکسات: دارویی که برای درمان آرتریت روماتوئید و برخی انواع سرطان استفاده می‌شود.
-
کورتیکواستروئیدها: داروهایی که برای کنترل التهاب در بیماری‌های مختلف تجویز می‌شوند.
-
رقیق‌کننده‌های خون: داروهایی که برای پیشگیری از تشکیل لخته خون استفاده می‌شوند.
-
مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE inhibitors): دارویی که برای کنترل فشار خون بالا، نارسایی قلبی و برخی بیماری‌های کلیوی تجویز می‌شوند.
-
مسدودکننده گیرنده آنژیوتانسین II: داروهایی که برای فشار خون بالا، نارسایی قلبی و سایر بیماری‌های قلبی استفاده می‌شود.
-
مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین و نور اپی‌نفرین: داروهایی که معمولاً برای درمان اضطراب و افسردگی استفاده می‌شوند.
-
لیتیوم: دارویی که برای درمان برخی از بیماری‌های روانی استفاده می‌شود.
-
داروهای ادرارآور: که برای کاهش احتباس مایعات (ادم) و کاهش فشار خون استفاده می‌شوند.
داروهای نامبرده ممکن است فهرست کاملی از داروهایی نباشد که با قرص یا آمپول کترولاک تداخل دارند. بنابراین لازم است پزشک را در جریان تمامی داروهای مصرفی خود بگذارید.
هشدارهای لازم قبل از مصرف Ketorolac
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید قبل از مصرف Ketorolac بدانید چگونگی مصرف این دارو است. قرص یا آمپول کتورولاک باید تنها در صورت تجویز پزشک و دقیقاً طبق دستور پزشک انجام شود. استفاده از دُز بیشتر دارو ممکن است باعث بروز عوارض جانبی جدی شود. معمولاً استفاده از اشکال خوراکی و تزریقی دارو به مدت بیش از 5 روز توصیه نمی‌شود و مصرف طولانی مدت آن با افزایش خطر مشکلات گوارشی و کلیوی همراه است. چنانچه به تشخیص پزشک نیاز به کنترل طولانی مدت درد باشد ممکن است جایگزین‌های دیگر دارو تجویز شوند.
از آنجاییکه سالمندان ممکن است بیشتر در معرض عوارض جانبی کتورولاک باشند، اگر سن‌تان 65 سال یا بالاتراست، حتماً با پزشک درباره خطرات احتمالی دارو صحبت کنید.
استفاده از کتورولاک در دوران بارداری و شیردهی
چنانچه باردار هستید یا برنامه بارداری دارید، حتماً پزشک خود را مطلع کنید تا درباره ایمنی مصرف کترولاک در این دوران تصمیم‌گیری شود.به طور کلی این دارو بعد از هفته 20 بارداری به دلیل عوارض احتمالی برای جنین و عوارض حین زایمان تجویز نمی‌شود.
کتورولاک وارد شیر مادر می‌شود و ممکن است بر سلامت نوزاد تأثیر بگذارد. بنابراین اگر در دوران شیردهی به سر می‌برید حتماً پزشک را مطلع کنید تا در مورد ادامه مصرف این دارو در این دوران تصمیم مناسبی گرفته شود.
کلام آخر اینکه قرص یا آمپول کترولاک با افزایش در دُز مصرفی و طول مدت مصرف دارو ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی جدی و خطرناکی شود. به همین دلیل نباید این دارو را بیش از ۵ روز استفاده کرد. پیش از مصرف کتورولاک، سابقه پزشکی خود را با پزشک در میان بگذارید و درباره مزایای دارو و همچنین خطرات احتمالی‌اش مشورت کنید.
توجه!
مخاطب گرامى اين مطلب صرفاً جنبه آموزشى دارد و جايگزينى براى تشخيص و درمان پزشكتان نيست. هرگز عمل به توصيه پزشكتان را به تاخير نيندازيد و تغييرى در برنامه درمانی‌تان ايجاد نكنيد.
