بیزاکودیل: دارویی موثر برای درمان یبوست
اگر تا به حال دچار یبوست شده باشید احتمالاً نام قرص یا شیاف بیزاکودیل را شنیده‌اید. یبوست یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی در افراد است که به علت کم تحرکی و رژیم غذایی کم فیبر ایجاد شده و تاثیر منفی بر کیفیت زندگی افراد دارد. علاوه بر راهکارهای غذایی مانند افزایش مصرف آب و غذاهای پرفیبر برای روده، داروهای ملین و روان‌کننده مدفوع به دلیل اثربخشی و سهولت استفاده از آن‌ها نقش مهمی در مدیریت این مشکل گوارشی دارند. اکثر این داروها به شکل قرص یا کپسول بدون نیاز به نسخه پزشک از داروخانه‌ها قابل تهیه هستند و با افزایش حرکات روده به دفع راحت‌تر مدفوع کمک می‌کنند. در این مطلب از مداریو به معرفی یکی از پرکاربردترین انواع ملین‌ها، یعنی بیزاکودیل (Bisacodyl) می‌پردازیم و اطلاعات لازم در مورد نحوه مصرف، موارد احتیاط و هشدارهای لازم در مورد این دارو را در اختیارتان قرار می‌دهیم.
قرص بیزاکودیل چیست؟
بیزاکودیل که آن را با نام‌های لاکسادیل، لاگزادیل و دولکولاکس (Dulcolax) نیز می‌شناسند یکی از انواع داروهای ملین است که به شکل قرص یا شیاف برای درمان یبوست استفاده می‌شود. یبوست زمانی ایجاد می‌شود که تعداد دفعات اجابت مزاج کمتر از حد معمول بوده و عمل دفع با درد و ناراحتی انجام می‌شود. این دارو با تقویت حرکات روده به حرکت راحت‌تر مدفوع نیز کمک می‌کند. داروی بیزاکودیل همچنین قبل از انجام جراحی یا برخی معاینات یا درمان‌ها مثل کولونوسکوپی برای کمک به تخلیه روده استفاده می‌شود.
کاربرد قرص و شیاف بیزاکودیل
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شد Bisacodyl نوعی داروی مسهل است که با تحریک حرکات روده و نرم شدن مدفوع به درمان یبوست در کوتاه مدت کمک می‌کند. گاهی مشکل یبوست ناشی از مشکلات پیچیده‌تری در دستگاه گوارش است که نیاز به اقدامات درمانی ویژه‌ای دارد. به طور کلی کاربرد داروی بیزاکودیل شامل موارد زیر است:
- درمان یبوست
- تسهیل دفع مدفوع در برخی شرایط خاص
- پاکسازی روده قبل از برخی آزمایشات تشخیصی درمانی مانند کولونوسکوپی
قبل از استفاده از این دارو بهتر است که با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید برای شما مناسب است و عوارضی ندارد.
نحوه مصرف Bisacodyl
قبل از استفاده از قرص بیزاکودیل بهتر است همیشه راه‌های دیگری را برای رفع یبوست امتحان کنید مگر اینکه پزشک این دارو را تجویز کرده باشد. افزایش دریافت آب و مایعات و مقدار فیبر دریافتی از طریق افزایش مصرف میوه و سبزیجات به همراه ورزش منظم یکی از راه‌های موثر درمان یبوست است.
چنانچه دارو را بدون نسخه پزشک تهیه کرده‌اید دقیقاً طبق دستورالعمل مصرف رفتار کنید و به هیچ وجه خودسرانه دُز آن را افزایش ندهید. تعیین دُز مناسب قرص بیزاکودیل بر اساس سن، وضعیت سلامت و پاسخ به درمان است. این دارو را بیش از 7 روز مصرف نکنید مگر اینکه پزشکتان تجویز کرده باشد. مصرف طولانی مدت این دارو به بروز عوارضی مثل تنبلی روده منجر می‌شود که خود از دلایل تشدید یبوست است.
قرص بیزاکودیل را به طور کامل ببلعید و از خرد کردن، جویدن یا شکستن قرص خودداری کنید. مصرف این قرص باید حداقل با فاصله زمانی یک ساعت از آنتی‌اسیدها، شیر یا فرآورده‌های لبنی انجام شود، در غیراینصورت پوشش قرص تخریب شده و خطر ناراحتی معده و سایر مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع را افزایش دهد.
قرص لاکسادیل بعد از چه مدت اثر می‌کند؟
بعد از مصرف قرص بیزاکودیل برای رفع یبوست ممکن است 6 تا 12 ساعت طول بکشد تا این دارو اثر کرده و باعث اجابت مزاج شود. اگر وضعیت شما همچنان با مصرف قرص یا شیاف ادامه یافت یا بدتر شد، یا اگر دچار خونریزی از رکتوم یا مقعد شدید، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است یک مشکل پزشکی وجود داشته باشد که نیاز به درمان‌های دیگر باشد.
شیاف بیزاکودیل اثر گذاری سریع‌تری داشته و معمولاً پس از 15 تا 60 دقیقه بعد از مصرف باعث تحریک حرکات روده و اجابت مزاج می‌شود.
عوارض داروی بیزاکودیل
بسیاری از افرادی که از قرص یا شیاف بیزاکودیل استفاده می‌کنند دچار عوارض جدی نمی‌شوند. تنها ممکن است دچار درد و گرفتگی در شکم، حالت تهوع، اسهال یا ضعف شوند. چنانچه این عوارض برای مدت طولانی ادامه دار شد به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. در صورت مشاهده علائم زیر هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید:
- گرفتگی عضلات
- ضربان نامنظم قلب
- سرگیجه و غش کردن
- کاهش تعداد دفعات دفع ادرار
- تغییرات ذهنی مانند گیجی
موارد نامبرده از شایع‌ترین عوارض بیزاکودیل است. واکنش آلرژیک به این دارو نادر است، با این حال در صورت مشاهده علائمی چون بثورات پوستی به شکل خارش، تورم زبان، گلو و صورت، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی هر چه سریع‌تر به مراکز درمانی مراجعه کنید.
چنانچه دچار عوارضی شدید که در لیست بالا ذکر نشده است لازم است که پزشک خود را مطلع کنید.
هشدارهای لازم پیش از مصرف Bisacodyl
اگر این دارو به دستور پزشک برایتان تجویز شده است بدین خاطر است که مزایای مصرف کردن دارو بیشتر از خطرات آن است. اما به منظور پیشگیری از عوارض داروی بیزاکودیل رعایت نکات زیر لازم است:
- در صورت داشتن سابقه حساسیت به قرص یا شیاف بیزاکودیل یا ترکیبات آن به پزشک اطلاع دهید. قبل از مصرف این دارو بروشور داخل جعبه را به دقت بخوانید.
- پزشک را از هر گونه حساسیت دارویی و فرآورده‌های گیاهی مطلع کنید.
- سوابق پزشکی و بیماری خود را به طور کامل در اختیار پزشک قرار دهید به ویژه اگر سابقه انسداد روده، آپاندیس یا علائم آن مانند تهوع، استفراغ، درد ناگهانی شکم و معده و خونریزی از مقعد را داشتید. همچنین اگر تغییری در اجابت مزاج به مدت بیشتر از دو هفته داشتید به پزشک اطلاع دهید.
- چنانچه قرار است تحت هر گونه عمل جراحی شامل جراحی دندان هم قرار گیرید پزشک و دندانپزشک خود را در جریان تمامی داروهای مصرفی، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی قرار دهید.
- اگر در دوران بارداری یا شیردهی به سر می‌برید لازم است قبل از مصرف قرص یا شیاف بیزاکودیل پزشک را مطلع کنید.
- این دارو را فقط در صورت توصیه پزشک به کودکان و نوجوانان بدهید.
تداخلات دارویی لاگزادیل
مصرف همزمان قرص بیزاکودیل با برخی داروها باعث بروز عوارض مرتبط با تداخلات دارویی می‌شود. مصرف همزمان این قرص با برخی انواع داروهای کاهنده اسید معده مانند امپرازول و رانیتیدین می‌تواند منجر به تحریک معده و بروز عوارض گوارشی شود. در چنین مواردی توصیه می‌شود که بین مصرف قرص بیزاکودیل و داروهای نامبرده حداقل یک ساعت فاصله زمانی رعایت شود. همچنین استفاده همزمان داروی بیزاکودیل با سایر ملین‌ها باعث تشدید اثر دارو شده و با خطر از دست دادن آب و الکترولیت‌های بدن همراه است.
کلام آخر اینکه در کنار تغییرات سبک زندگی مانند افزایش دریافت آب و فیبر و فعالیت بدنی منظم، مصرف ملین‌ها از جمله داروی بیزاکودیل یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان یبوست است. اما برای اطمینان از مصرف ایمن و مؤثر توصیه می‌شود که تمامی دستورالعمل‌های پزشک یا داروساز را رعایت کنید و تنها به مدت توصیه شده از دارو استفاده کنید. وابستگی به ملین‌ها می تواند به تنبلی روده و تشدید یبوست منجر شود.
توجه!
مخاطب گرامى اين مطلب صرفاً جنبه آموزشى دارد و جايگزينى براى تشخيص و درمان پزشكتان نيست. هرگز عمل به توصيه پزشكتان را به تاخير نيندازيد و تغييرى در برنامه درمانی‌تان ايجاد نكنيد.
