درباره ویروس جدید چینی چه میدانید؟ صفر تا صد HMPV
این روزها خبرهایی راجع به ویروس جدید چینی به همراه عکس و فیلمهایی از افراد ماسک زده در چین در فضاهای مجازی منتشر شده که موجی از ترس و اضطراب در میان مردم به همراه داشته و تداعی کننده دوره همهگیری کرونا است. افزایش موارد ابتلا به این ویروس در شمال چین بویژه در کودکان توجه زیادی را به خود جلب کرده و نگرانیهای زیادی را برانگیخته است. متاپنوموویروس انسانی (HMPV) از جمله ویروسهای سیستم تنفسی است که در فصول سرد سال شیوع بیشتری پیدا میکند و از طریق تماس نزدیک به افراد سرایت پیدا میکند. اما آیا ویروس جدید چینی به اندازه کووید-19 خطرناک است؟ در ادامه این مطلب از مداریو به بررسی کامل این ویروس، علائم، روشهای پیشگیری و درمان آن میپردازیم.
آیا HMPV یک ویروس جدید است؟
از همان ابتدا بگوییم که HMPV ویروس جدید و ناشناخته ای نیست و از سال 2001 برای اولین بار در هلند شناسایی شده است. این ویروس بیشتر سیستم تنفسی را درگیر میکند و باعث بروز علائمی مشابه با سرماخوردگی و آنفولانزا میشود اما بر خلاف واکسن آنفولانزا واکسنی برای مقابله با این ویروس وجود ندارد. افزایش موارد ابتلا به این ویروس در چین بویژه در کودکان توجه زیادی را به خود جلب کرده و همین موضوع باعث نگرانی خانوادهها در خیلی از کشورها از جمله کشور ما شده است.
شیوع این ویروس در فصول سرد سال بیشتر است و در افراد با شرایط پرخطر مانند کودکان، سالمندان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف منجر به بروز عوارض جدیتر مانند برونشیت یا پنومونی یا تشدید آسم و علائم بیماری انسدادی مزمن COPD در مبتلایان میشود. در ادامه مطلب با علائم HMPV آشنا میشوید تا در صورت نیاز هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
از آنجاییکه موارد ابتلا به متاپنوموویروس در چین رو به افزایش است به همین خاطر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) مردم را به رعایت بهداشت و اقدامات پیشگیرانه مانند شستن دستها، پوشاندن دهان و بینی به هنگام سرفه و عطسه، استراحت و ماندن در خانه برای گروههای پرخطر توصیه کرده است. اما متاپنوموویروس انسانی چقدر شایع است؟ طبق نظر محققان تقریباً 10 تا 12% از موارد ابتلا به بیماریهای تنفسی در کودکان ناشی از همین ویروس HMPV است. خوشبختانه در بیشتر کودکان شدت بیماری انقدر زیاد نیست و تنها حدود 5 تا 16% کودکان به عفونتهای تنفسی مثل پنومونی مبتلا میشوند.
متاپنومونوویروس چگونه منتقل میشود؟
ویروس اچ ام پی وی در اثر تماس با سطوح آلوده یا اشیایی مثل دسته کلید، دستگیره در، اسباب بازی یا از فرد مبتلا به ویروس به راحتی با دست دادن، روبوسی کردن منتقل میشود. از آنجاییکه ترشحات سرفه و عطسه حاوی این ویروس هستند حتماً به هنگام عطسه کردن جلوی دهان و بینی خود را با دستمال یا آرنج خود بپوشانید تا از سرایت ویروس به دیگران جلوگیری کنید. همچنین سعی کنید تا حد امکان از لمس کردن صورت، چشم، دهان و بینی خود پرهیز کنید.
علائم ویروس جدید چینی
اگر فردی مبتلا به بیماری ناشی از متاپنوموویروس انسانی شود دچار علائمی شبیه به سرماخوردگی مثل آبریزش بینی، تب، سرفه، گلودرد، خس خس سینه میشود و کمی در نفس کشیدن احساس ناراحتی میکند. علائم ویروس HMPV معمولاً طی چند روز تا دو هفته برطرف میشوند و با استراحت کردن، فرد بهبود مییابد. اما آیا متاپنوموویروس انسانی فقط یک سرماخوردگی است؟ در ادامه مطلب به این پرسش پاسخ میدهیم.
چنانچه خودتان یا فرزندتان علائم زیر را دارید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
- تب بالا (بیشتر از 40 درجه سانتیگراد)
- سرفه
- آبریزش بینی
- گلو درد
- مشکل در تنفس
- تغییر رنگ پوست، لبها یا ناخنها به آبی (سیانوز)
- اسهال
- تهوع و استفراغ
علام متاپنوموویروس انسانی در کودکان، سالمندان و افراد با ضعف سیستم ایمنی میتواند شدیدتر باشد و در برخی مواقع نیاز به بستری شدن فرد هم وجود دارد. بنابراین رعایت بهداشت برای پیشگیری از ابتلا در این دسته از افراد اهمیت بیشتری دارد.
چه کسانی در برابر HMPV آسیبپذیرتر هستند؟
حال که با علائم ویروس متاپنومو انسانی آشنا شدید لازم است بدانید چه کسانی در برابر این ویروس آسیبپذیرتر هستند. هر فردی ممکن است به این ویروس مبتلا شود اما همانطور که گفته شد برخی افراد با شرایط خاصی که دارند زودتر از بقیه بیمار میشوند یا شدت عوارض در آنها بیشتر است. چنانچه فردی قبلاً در معرض این ویروس قرار گرفته باشد بدنش تا حدی ایمنی لازم را پیدا کرده و در برابر این ویروس مقاومتر است.
افراد با مشکلات ضعف سیستم ایمنی مانند کسانی که مبتلا به برخی بیماریها از جمله سرطانها هستند یا داروهایی استفاده میکنند که سیستم ایمنی را سرکوب میکند، کودکان، افراد بالای 65 سال و مبتلایان به مشکلات تنفسی در برابر ویروس HMPV آسیبپذیری بیشتری دارند. به طور کلی افراد با شرایط زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا به این ویروس هستند:
- نوزادان و کودکان کمتر از 5 سال
- افراد بالای 65 سال
- افراد مبتلا به آسم و انسداد مزمن ریوی
- افراد با ضعف سیستم ایمنی مانند مبتلایان به سرطان، ایدز و افرادیکه پیوند عضو انجام دادهاند
این دسته از افراد بهتر است به محض مشاهده علائم متاپنوموویروس انسانی برای پیشگیری از عوارض جدیتر به پزشک مراجعه کنند.
بهبودی از اچ ام پی وی چقدر طول میکشد؟
در صورت ابتلای خفیف به بیماری معمولاً طی چند روز تا یک هفته بهبود مییابید. با این حال، اگر شدت بیماری زیاد باشد مسلماً به زمان بیشتری برای بهبودی نیاز است. برخی علائم اچ ام پی وی مانند سرفه هم ممکن است بتدریج و در مدت طولانیتری بهبود پیدا کنند.
چنانچه کودکان و سایر افراد در معرض خطر دچار عوارض جدیتری شوند باید بستری شوند تا تحت مراقبت کامل باشند تا از بروز عفونتهای ثانویه ناشی از این ویروس پیشگیری شود. به همین خاطر است که پیشگیری از ابتلا به این ویروس در این دسته از افراد اهمیت زیادی دارد.
تشخیص ویروس جدید چینی
تشخیص HMPV معمولاً بر اساس ارزیابی علائم بالینی مانند سرفه، تب، آبریزش بینی و گلودرد، و آزمایشاتی نظیر کشت ویروس انجام میگیرد. در اغلب موارد حتی در صورت ابتلا هم نیازی به انجام آزمایشات تشخیصی نخواهد بود مگر اینکه علائم به قدری شدید باشند که خطر بروز عوارض بیشتری وجود داشته باشد.
در برخی موارد نیز پس از تشخیص ویروس جدید چینی پزشک برای بررسی تغییرات در مجاری تنفسی درخواست انجام آزمایش برونکوسکوپی یا عکسبرداری از قفسه سینه میدهد.
پیشگیری از ویروس HMPV
اگر نگران ابتلا به HMPV در خود یا اطرافیانتان هستید با رعایت بهداشت و برخی اقدامات پیشگیرانه میتوانید از آلوده شدن به این ویروس جلوگیری کنید. برخی از راهکارهای پیشگیری از ویروس جدید چینی عبارتند از:
- شستشوی مرتب دست ها. برای پیشگیری از ویروس HMPV دستهای خود را بهطور منظم با آب و صابون شسته یا از ضدعفونیکنندههای الکلی مخصوص دست استفاده کنید.
- پوشاندن بینی و دهان هنگام عطسه یا سرفه. هنگامی که عطسه یا سرفه می کنید با آرنج صورت خود را بپوشانید تا از آلوده شدن دیگران جلوگیری کنید.
- پرهیز از تماس با دیگران هنگام بیماری. اگر به سرماخوردگی یا بیماریهای مسری مبتلا هستید در مکانهای عمومی تردد نکنید و از دست دادن و در آغوش کشیدن دیگران بویژه کودکان و سالمندان خودداری کنید.
- استفاده از ماسک. چنانچه به متاپونوموویروس انسانی مبتلا شدهاید و نمیتوانید در سر کار حاضر نشوید یا مجبور به حضور در اماکن عمومی هستید حتماً قبل از خروج از منزل از ماسک استفاده کنید.
- اجتناب از لمس صورت. برای پیشگیری از ویروس جدید چینی از دست زدن به صورت، بهویژه چشمها، بینی و دهان خودداری کنید.عدم استفاده از وسایل شخصی. به هنگام بیماری از وسایل شخصیتان مانند قاشق، چنگال، لیوان و ظروف غذاخوری به طور مشترک استفاده نکنید.
لازم است بدانید که هیچ واکسنی برای پیشگیری از ویروس جدید چینی وجود ندارد و تنها با رعایت نکات گفته شده میتوان خود را در برابر این ویروس مصون نگهداشت.
درمان متاپنوموویروس چگونه است؟
هیچ داروی ضد ویروسی برای درمان متاپونوویروس انسانی وجود ندارد و اکثر افراد مبتلا به ویروس با ماندن در خانه و استراحت کردن حالشان بهتر میشود. اما اگر حال بیمار بسیار وخیم باشد ممکن است حتی نیاز به بستری شدن باشد که وضعیت بیمار مرتباً کنترل شده و از بروز عوارض ویروس اچ ام پی وی پیشگیری شود. این وضعیت بیشتر در کودکان، سالمندان و افرادیکه به دلیل مصرف داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی یا بیماری دچار تضعیف سیستم ایمنی شده باشند مشاهده میشود.
اگر مبتلا به این ویروس شدید برای مدیریت علائم مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید. برای تسکین علائمی مانند درد، احتقان و سرفه میتوانید از داروهای بدون نسخه استفاده کنید، اما بدون مشورت با پزشک متخصص اطفال، به کودکان دارو ندهید، زیرا برخی داروها که برای بزرگسالان مناسب هستند ممکن است برای کودکان خطرناک باشند.
برخی از روشهای درمان ویروس جدید چینی عبارتند از:
- استفاده از ماسک اکسیژن
- تزریق سرم برای جلوگیری از کمآبی بدن
- درمان با کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب
درمان خانگی ویروس HMPV
در بیشتر موارد علائم بیماری خفیف است و بعد از کمی استراحت فرد بدون درمان خاصی بهبود مییابد. برای مدیریت علائم میتوانید:
- آب و مایعات زیاد بنوشید.
- از بخور گرم برای گرفتگی بینی استفاده کنید.
- برای کنترل تب و درد از داروهایی مانند استامینوفن یا بروفن استفاده کنید.
- برای تسکین گلو درد آب نمک غرغره کنید.
- از سرمهای شستشوی مخصوص بینی برای رفع گرفتگی و احتقان بینی استفاده کنید.
آیا ویروس جدید چینی با آنتی بیوتیک درمان میشود؟
آنتی بیوتیکها فقط برای درمان عفونتهای باکتریایی تجویز میشوند. ویروس جدید چینی همانطور که از اسمش هم مشخص است ویروس است و با آنتی بیوتیکها از بین نمیرود.
در برخی شرایط که فرد به عوارض جدیتر مانند ذات الریه مبتلا میشود ممکن است بیمار همزمان دچار عفونت باکتریایی یا ثانویه مبتلا نیز بشود. در این مواقع پزشک برای درمان هرگونه عفونت ثانویه آنتی بیوتیک تجویز میکند.
عوارض متاپنوموویروس انسانی
در بیشتر موارد، مبتلا شدن به ویروس HMPV علائمی مانند سرماخوردگی در فرد ایجاد میکند و با استراحت کردن، فرد زودتر بهبود مییابد. اما در برخی افراد که سیستم ایمنی ضعیفتری دارند ممکن است باعث ایجاد عوارض و حتی نیاز به بستری شدن در بیمارستان شود. برخی از مهمترین عوارض اچ ام پی وی عبارتند از:
- برونشیولیت (نوعی عفونت شایع ریوی در کودکان)
- برونشیت
- ذات الریه یا پنومونی
- آسم یا تشدید COPD
- عفونت گوش
با مراجعه به موقع به پزشک و رعایت نکات بهداشتی تا حد زیادی از شدت عوارض متاپنوموویروس انسانی کاسته میشود.
تفاوت ویروس جدید چینی با کووید-19
بر خلاف ویروس کرونا، متاپنوموویروس انسانی مدتهاست که شناخته شده و سطحی از ایمنی در برابر این ویروس وجود دارد. کووید-19 یک بیماری کاملاً جدید و ناشناخته بود که قبلاً کسی را آلوده نکرده بود و همین باعث همهگیری آن در سطح جهانی شد.
ویروس جدید چینی در اصل نوعی ویروس فصلی است که بیشتر باعث عفونتهای تنفسی خفیف تا متوسط میشود. بر خلاف کووید-19 واکسنی برای این ویروس ساخته نشده است و درمان ویروس پنومونو انسانی بیشتر بر مدیریت علائم بالینی متمرکز است. علائم هر دو بیماری مشابه به هم بوده اما بر خلاف کرونا ابتلا به این ویروس تاثیری بر حس بویایی و چشایی ندارد.
کلام آخر اینکه متاپنوموویروس انسانی از ویروسهای شایع تنفسی است که بیشتر در پاییز و زمستان تا اوایل بهار افراد را مبتلا میکند و معمولاً علائمی شبیه به سرماخوردگی ایجاد میکند. اگر چه این ویروس به اندازه کووید-19 خطرناک نیست اما میتواند در گروههای حساس و با سیستم ایمنی ضعیف خطرات جدی تری ایجاد کند. برای پیشگیری از عوارض در صورت مشاهده علائم بیماری به پزشک مراجعه کنید.
توجه!
مخاطب گرامى اين مطلب صرفاً جنبه آموزشى دارد و جايگزينى براى تشخيص و درمان پزشكتان نيست. هرگز عمل به توصيه پزشكتان را به تاخير نيندازيد و تغييرى در برنامه درمانیتان ايجاد نكنيد.
