رژیم کارنیور: آیا کاهش وزن، تنها با خوردن گوشت امکان‌پذیر است؟
یکی از بحث برانگیزترین انواع رژیم های غذایی در سال های اخیر رژیم کارنیور یا فقط گوشت خواری است که توجه زیادی را به خود جلب کرده است. طرفداران این نوع رژیم معتقدند با حذف کربوهیدرات و تمرکز بر مصرف گوشت و فرآورده‌های حیوانی می توان به کاهش وزن چشم گیری دست یافت. مصرف غذاهای پرپروتئین به کاهش حس گرسنگی کمک کرده و جلوی ریزه‌خواری افراد را می‌گیرد. اما آیا تنها با خوردن گوشت می‌توان کاهش وزن سالم داشت؟ در این مطلب از مداریو به بررسی کامل رژیم کارنیور و تاثیرات آن بر سلامت می پردازیم.
رژیم غذایی گوشت خواران چیست؟
رژیم گوشت خواری نوعی رژیم غذایی است که بر مصرف پروتئین حیوانی تمرکز دارد و چیزی غیر از انواع گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ، غذاهای دریایی، ماهی، برخی از لبنیات و آب را مجاز نمی‌داند. این رژیم بیشتر شبیه به رژیم کتوژنیک و اتکینز است و بر خلاف سایر رژیم‌های غذایی کاهش وزن مانند رژیم‌های کم کالری، رژیم فستینگ، رژیم کانادایی و... در این برنامه غذایی مصرف تمام انواع سبزیجات، میوه‌ها، غلات، حبوبات، دانه‌ها و آجیل به طور کامل حذف می‌شود. به همین دلیل است که گاهی اوقات از آن به عنوان رژیم صفر کربوهیدرات یا زیرو کرب هم یاد می‌شود.
رژیم کارنیور در اصل زیر مجموعه‌ای از رژیم غذایی «کتو» یا کتوژنیک است. در رژیم کتو برای اینکه بدن نتواند انرژی مورد نیاز را از گلوکز تامین کند و به سراغ چربی‌ها برود مصرف کربوهیدرات‌ها بسیار محدود می‌شود. در رژیم فقط گوشت هم با حذف مواد غذایی بغیر از گوشت چربی‌ها به غنوان منبع اصلی تامین انرژی سوخته می‌شود و در نتیجه کاهش وزن حاصل می‌شود. از دیگر ادعاهای این رژیم غذایی می‌توان به کاهش التهاب، کاهش قند خون در افراد دیابتی و بهبود سلامت روان اشاره کرد. این در حالی است که مصرف زیاد گوشت خود به عنوان عاملی برای افزایش التهاب در بدن است. در ادامه مطلب با غذاهایی که در رژیم کارنیور نباید بخورید آشنا می‌شوید.
رژیم زیرو کرب چگونه باعث کاهش وزن می‌شود؟
کربوهیدرات منبع اصلی تامین انرژی در بدن هستند. بطوریکه به هنگام مصرف منابع کربوهیدراتی در بدن تبدیل به گلوکز می‌شوند تا به عنوان سوخت مورد استفاده قرار گیرند. مقادیر اضافی گلوکز در ماهیچه‌ها و کبد ذخیره می‌شود. سپس بدن گلوکز اضافی را به چربی تبدیل می‌کند.
در رژیم‌هایی مثل رژیم فقط گوشت خواری که مصرف کربوهیدرات‌ها تقریباً به صفر می‌رسد بدن برای تامین انرژی روزانه خود به سراغ چربی‌ها می‌رود. خالق این رژیم غذایی ادعا می‌کند که پیروی از این سبک غذایی به سوزاندن سریع‌تر چربی، کاهش احساس گرسنگی، بهبود کنترل قند در افراد دیابتی، کنترل ریزه‌خواری وکاهش وزن منجر می‌شود.
با رژیم گوشت خواری چقدر می‌توان وزن کم کرد؟
با شروع این رژیم کاهش وزن چشم‌گیرتر است و فرد در هفته‌های اول می‌تواند 2 تا 5 کیلوگرم کاهش وزن داشته باشد که البته قسمت عمده آن مربوط به کاهش آب بدن است که با شروع این برنامه غذایی اتفاق می‌افتد. پس از این مرحله کاهش وزن بستگی به پایبندی فرد به رژیم، متابولیسم بدن و میزان کالری مصرفی دارد. توجه داشته باشید که متخصصان تغذیه رژیم غذایی گوشت خواری را برای کاهش وزن توصیه نمی‌کنند و تنها برای مدت کوتاهی قابل اجراست.
به طور کلی هر رژیم غذایی با حذف کامل کربوهیدرات و دریافت بالای پروتئین و چربی باعث کاهش وزن سریع در کوتاه مدت می‌شود. علاوه بر این پروتئین باعث افزایش حس سیری و کاهش گرسنگی و ریزه‌خواری می‌شود. حذف غذاهای پرکالری و شیرین خود باعث کاهش کالری دریافتی می‌شود. با این حال محدودیت شدید رژیم کارنیور باعث می‌شود که فرد بعد از مدت زمان کوتاهی خسته شده و آن را رها کند و با شروع رژیم غذایی معمول وزن از دست رفته مجدد باز می‌گردد.
غذاهای مجاز در رژیم کارنیور
با توجه به محدودیت‌های شدید غذایی این رژیم حتماً این سوال برایتان پیش می‌آید که در رژیم کارنیور چه غذاهای باید بخوریم؟ رژیم گوشت خواری بر پایه دریافت غذاهای حیوانی مانند گوشت، مرغ، ماهی و دیگر فرآورده‌های حیوانی مانند تخم مرغ است. این مواد غذایی شامل موارد زیر است:
- گوشت قرمز: استیک، برگر، گوشت چرخکرده، کباب
- گوشت مرغ: سینه مرغ، ران مرغ، بوقلمون
- انواع ماهی و غذاهای دریایی: سالمون، قزل‌آلا، میگو و صدف
- تخم مرغ: در مقادیر کمتر
- امعاء و احشا حیوانات: دل، جگر، قلوه....
- آب
برای پخت غذاها مجاز به استفاده از کره و چربی‌های حیوانی هستید.
غذاهایی که در رژیم کارنیور باید از آنها اجتناب کرد
در رژیم غذایی گوشت خواران مصرف غذاهایی بغیر از منابع حیوانی به طور کامل حذف می‌شود. این اقلام غذایی عبارتند از:
- میوه و سبزیجات
- غلات و حبوبات
- آجیل و دانه‌های خوراکی
- مواد غذایی حاوی قند ساده مثل شیرینی‌جات
- هر نوشیدنی بغیر از آب
- قند و شکر
مصرف شیر و سایر محصولات لبنی در رژیم زیرو کریوهیدرات مجاز است و بهتر است فاقد لاکتوز باشد، اما بخاطر تاثیرشان بر افزایش التهاب بهتر است در دفعات کمتری مصرف شوند.
آشنایی با مزایای رژیم کارنیور
تاثیر رژیم فقط گوشت بر کاهش وزن همچنان بحث برانگیز است. زیرا شواهد علمی کافی در تایید اثربخشی یا معایب آن در بلند مدت وجود ندارد. هر رژیم غذایی بسته به شیوه غذا خوردن و سبک زندگی در افراد مختلف مزایا و معایب خاص خود را دارد. یکی از مهم‌ترین مزایای رژیم گوشت خواران استفاده از چربی‌های ذخیره شده بدن برای تامین انرژی است که همین باعث کاهش وزن می‌شود. علاوه بر این طرفداران این رژیم ادعا می‌کنند که علاوه بر کاهش وزن مزایای دیگری از جمله کنترل قند خون، بهبود سلامت قلب و بهبود خلق و خو نیز دارد.
مطالعات محدودی تا به امروز در رابطه با مزایا و معایب رژیم فقط گوشت انجام شده و مطالعات صورت گرفته نیز بیشتر بر اساس گزارش‌های شخصی و نظر سنجی‌ها است. در مطالعه‌ای که بر روی 2000 نفر که این رژیم را به مدت 9 تا 20 ماه دنبال کردند نتایج مثبتی گزارش شده است که عبارتند از:
- شاخص توده بدنی (BMI) پایین‌تر
- کاهش دُز داروی دیابت
- افزایش سطح انرژی
با این حال این مطالعات بررسی دقیقی بر سلامت افراد و سطح مواد مغذی انجام نداده‌اند.
معایب رژیم غذایی گوشت خواران
بر خلاف رژیم‌های کتوژنیک که معمولاً دریافت چربی از انواع سالم تک غیراشباع و چند غیراشباع است، چربی موجود در رژیم کارنیور عمدتاً از نوع اشباع است که به عنوان چربی‌های ناسالم در نظر گرفته می‌شوند. چربی منابع حیوانی سطح کلسترول بد در خون را افزایش داده و با افزایش خطر بیماری‌های قلبی همراه است.
نگرانی دیگری که در مورد رژیم گوشتخواران وجود دارد خطر ابتلا به مشکلات کلیوی، نقرس و پوکی استخوان به دلیل مصرف بیش از حد پروتئین است. از طرف دیگر حذف کامل گروه‌های غذایی دیگر خطر کمبود مواد مغذی مورد نیاز برای بدن را به همراه دارد.
اگر چه این نوع رژیم غذایی می تواند منجر به کاهش وزن شود اما به دلیل محدودیت‌های غذایی، حذف کامل کربوهیدرات از رژیم غذایی و عوارض نامبرده انتخاب مناسبی برای دستیابی به کاهش وزن سالم نیست و پیامدهای نامناسبی برای سلامت دارد. از دیگر عوارض رژیم کارنیور عبارتند از:
- یبوست به علت مصرف کم غذاهای فیبردار برای روده
- اسهال به دلیل افزایش دریافت پروتئین و چربی و برهم خوردن تعادل باکتری‌های روده
- سردرد
- حالت تهوع
- افزایش فشار خون
آیا رژیم غذایی کارنیور بی‌خطر است؟
همانطور که بارها گفته شد رژیم غذایی گوشت خواران بیشتر مناسب کسانی است که قصد دارند در دوره کوتاهی وزن کم کنند و به دلیل محدودیت‌های شدیدی که دارد نمی‌توان از آن به عنوان راه حلی موثر و پایدار در درمان چاقی توصیه کرد. فقدان مواد مغذی مهم و ضروری بدن و فیبر در رژیم غذایی کارنیور که نقش مهمی در سلامت دستگاه گوارش و پیشگیری از بیماری‌های مزمن دارد از مهم‌ترین معایب این رژیم غذایی است. بنابراین در مقایسه با رژیم‌های پرپروتئین دیگر مانند رژیم کتو که همچنان شامل مقادیری کربوهیدرات، سبزیجات می‌شود این رژیم از سلامت کمتری برخوردار است.
رژیم گوشت خواری مناسب چه کسانی نیست؟
با توجه به محدودیت‌های این رژیم غذایی حتماً این سوال برایتان پیش می‌آید که چه کسانی نباید رژیم کارنیور را انتخاب کنند؟ به طور کلی این رژیم مناسب کسانی است که از شرایط سلامتی کامل برخوردار بوده و تحت نظر پزشک و ارزیابی‌های بالینی و آزمایشگاهی اقدام به پیروی از این برنامه غذایی دارند. افرادیکه باید از این رژیم غذایی اجتناب کنند عبارتند از:
- افراد با مشکلات گوارشی
- افراد دچار اختلال در عملکرد کلیه
- افراد مبتلا به دیابت
- مبتلایان به بیماری‌های قلبی
- افراد با سابقه اختلالات غذا خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی
توجه داشته باشید که این برنامه غذایی همچنین مناسب زنان در دوران بارداری و شیردهی نمی‌باشد. رژیم غذایی در دوران بارداری و شیردهی باید نیازهای مورد نیاز برای سلامت مادر و جنین و شیرخواران را فراهم کند.
نمونه رژیم کارنیور یک روزه
برنامه غذایی معمول در رژیم گوشت خواری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- صبحانه: تخم مرغ و بیکن
- ناهار: برگر
- شام: ماهی قزل آلا
می‌توانید در تهیه غذاها یا مزه‌دار کردن آنها از پنیر خامه‌ای، پنیر چدار و چاشنی‌ها استفاده کنید. اگر در طول روز احساس گرسنگی کردید می‌توانید از تخم مرغ آب‌پز، بال مرغ بدون پوست، یک برش ماهی، پنیر، شیر یا ماست استفاده کنید. اینها از میان وعده‌های مناسب رژیم غذایی گوشت خواران هستند.
کلام آخر اینکه رژیم کارنیور به دلیل محدودیت‌هایی که در انتخاب غذایی افراد ایجاد می‌کند برای مدت طولانی قابل انجام نیست. در حالیکه این شیوه غذا خوردن در کوتاه مدت باعث کاهش وزن می‌شود اما در درازمدت باعث کمبود مواد مغذی، افزایش هوس‌های غذایی، مشکلات گوارشی، اختلالات سیستم قلب و عروق و سایر مشکلات در سلامت می‌شود. بنابراین قبل از شروع هر رژیم غذایی بخصوص رژیمی که شامل حذف گروه‌های غذایی باشد با متخصصین تغذیه مشورت کنید تا از خطر کمبود مواد مغذی و مشکلات سلامت پیشگیری شود.
توجه!
مخاطب گرامى اين مطلب صرفاً جنبه آموزشى دارد و جايگزينى براى تشخيص و درمان پزشكتان نيست. هرگز عمل به توصيه پزشكتان را به تاخير نيندازيد و تغييرى در برنامه درمانی‌تان ايجاد نكنيد.
